Door Ruut Wegman

Op 25 april jongstleden kreeg ik een email van mevrouw Rolien Hadders uit Wageningen, waarin zij mij twee foto’s stuurde van een 17e-eeuws zwaard dat zij bewaarde in een oude dekenkist. Het “zwaard van Berend Bommel”, zoals het voor haar altijd heette, kwam van haar grootouders Jan en Aaltje Hadders-ter Wisch uit Valthermond. Zij wist alleen van het zwaard dat het was opgeploegd, zij dacht in het begin van de vorige eeuw. Pas toen zij zich verdiepte in de geschiedenis van Westerwolde, waar de familie van haar grootmoeder van oudsher gronden bezat, realiseerde zij zich dat het zwaard misschien wel daar vandaan kwam. Daarnaast lag Valthermond in het Valtherveen, een in de 17e eeuw voor soldaten ontoegankelijk veen, dat pas in de tweede helft van de 19e eeuw is ontgonnen.

Het zwaard van ‘Berend Bommel’.

Inscriptie op het zwaard: ME FECIT SALINGEN (Solingen heeft mij gemaakt).

Ze gaf mij het zwaard diezelfde avond mee en zei dat ze het aan de Historische Vereniging Westerwolde wilde schenken. De volgende dag heb ik in Wedde het zwaard aan de voorzitter van de Historische Vereniging, Jochem Abbes, overhandigd. Hierbij was ook Henny Groenendijk, oud archeoloog van de provincie Groningen, aanwezig. Hij vertelde dat het om een 16e of 17e-eeuwse houwdegen gaat.
Volgens hem, doet de perfecte staat van het wapen vermoeden dat het niet kan zijn opgeploegd, maar dat het op een andere manier in het bezit van de familie Ter Wisch moet zijn gekomen. Helaas is dat niet meer te achterhalen. Jochem Abbes gaat nu contact opnemen met dr. Wolfgang Jahn, directeur van het Ostfriesisches Landesmuseum Emden en specialist op het gebied van 16e en 17e-eeuwse wapens, in de hoop dat hij meer kan vertellen over de datering, maker en herkomst van het zwaard.

Ruut Wegman met het zwaard van ‘Berend Bommel’.