Sellingen, 28 augustus 2025 — In het kader van het eeuwenoude Landrecht van Westerwolde heeft het bestuur van Middeleeuws Ter Apel vandaag op plechtige wijze de Boerhoorn samen met het Westerwolds Landrecht overhandigd aan burgemeester Jaap Velema van Westerwolde. De boerhoorn is een houten hoorn die door de boerrichter gebruikt werd om bijeenkomsten van het volk aan te kondigen, recht te spreken en bij het melden van gevaar. De boerrichter was de boer die in de Middeleeuwen gedurende een jaar het recht sprak volgens het eeuwenoude landrecht van Westerwolde.

Tijdens de overhandiging sprak voorzitter Gerda Toussain van Middeleeuws Ter Apel over het belang van het levend houden van deze tradities: “Met de Boerhoorn geven we niet alleen een tastbaar symbool van het verleden door, maar ook een herinnering aan de waarden van deze streek en rechtvaardigheid.” Het Westerwolds Landrecht is het oudst bekende landrecht en wordt zelfs nu nog gebruikt op de rechtenfaculteit van de Universiteit in Groningen. Er zijn slechts twee exemplaren van, op handgeschept papier en prachtig ingebonden volgens middeleeuwse wijze. Eén daarvan ligt in een authentiek handgemaakt kistje die ook op de kamer van de burgemeester staat.

Jaap Velema nam de Boerhoorn en het Westerwolds Landrecht in ontvangst en benadrukte de waarde van het evenement voor de regio: “Middeleeuws Ter Apel laat een bijzonder deel van onze geschiedenis zien”. Volgende week tijdens de opening van Middeleeuws Ter Apel wordt de boerhoorn door de burgemeester weer terug gegeven aan Gerda Toussain, zodat zij tijdens het evenement de boerrichter van 1465 is en recht kan spreken.

Middeleeuws Ter Apel vindt plaats rond het Klooster van Ter Apel op 6 en 7 september en biedt bezoekers een unieke ervaring van het leven in de 15e eeuw, compleet met ambachten, ridders, muziek en historische re-enactments. De overhandiging van de Boerhoorn vormt het ceremoniële startschot van het evenement.

www.middeleeuwsterapel.nl

LINK NAAR HET LESPAKKET OORLOGSJAREN

LINK NAAR DE CANON VAN WESTERWOLDE

Woensdagavond 30 april 2025 organiseerde de Historische Vereniging Westerwolde een thema-avond met een zestal flitslezingen met verschillende thema’s aangaande de Tweede Wereldoorlog. Aanvankelijk was het de bedoeling om het volledige programma in het Voormalig kamp Sellingerbeetse te organiseren. Al snel werd duidelijk dat er bijzonder veel animo bestond voor deze bijeenkomst, waardoor het bestuur besloot het programma aan te passen, waardoor de lezingen plaats vonden in de Sprankel in Sellingen. Voorafgaand konden het kampterrein en de expositie in het Voormalig kamp Sellingerbeetse bezocht worden.

In De Sprankel heette voorzitter Jochem Abbes de bijna 120 belangstellenden welkom. De aanleiding voor deze avond vormde dat we dit jaar vieren en herdenken dat we 80 jaar in vrijheid leven. Abbes toonde een bijzonder herinneringsalbum, gemaakt op 12 april 1946. De waarnemend burgemeester van Vlagtwedde Drenth ontving die dag de geallieerde militairen die een jaar eerder de gemeente hadden bevrijd. De genodigden, waaronder de Belgische kolonel Blondeel en de Poolse kolonel Dec, plaatsten hun handtekening in het herinneringsalbum. Vervolgens verzorgde Giny Blom-Davids een lezing over de Franse soldaat Camille. Hij ontvluchtte Duitse krijgsgevangenschap en vond een tijdelijk veilig onderkomen bij de familie Blom in de Weite. Met hulp van Blom en ds. Leenhouts, werd Camille naar het zuiden gebracht om vandaaruit verder te reizen naar zijn familie in Frankrijk. Dankzij zijn gedetailleerde verslag weten we hoe de militair zijn verblijf in de Weite en Vlagtwedde heeft ervaren. De dankbaarheid uitte zich na de Tweede Wereldoorlog in bezoeken over en weer tussen de Vlagtwedders en de Franse militair. Als derde sprak Alie Noorlag. Noorlag schreef in 2007 het boek Een leven lang gezwegen, waarin ze de getuigenissen van NSB’ers en hun kinderen optekende. In haar lezing vertelde ze onder andere over de familie Ipenburg. Na Dolle Dinsdag werden veel NSB-gezinnen ‘geëvacueerd’ naar Duitsland. Nadat de directe dreiging voorbij leek, kwam het gezin terug naar Nederland. Na de bevrijding in 1945 werden ze geïnterneerd in Sellingerbeetse, het pasgeboren dochtertje Irene stierf hier. Tot op de dag van vandaag is het onbekend waar het kind begraven is.

Na de pauze vertelde Geert Volders over de Shoah – de Jodenvervolging – in Westerwolde. In zijn lezing toonde Volders aan hoe vanaf de zomer van 1940 het net in snel tempo zich sloot voor de Joodse Westerwolders. Als voorbeelden werden de families Mozes uit Veele en Meijer uit Onstwedde genoemd. Onlangs liet de gemeente Westerwolde onderzoek doen naar de rol van de toenmalige gemeenten bij de deportatie van de Joodse gemeenschap en de omgang met hun bezit. De cijfers zijn onthutsend: 9 op de 10 Joodse inwoners overleefde de oorlog niet. Als vijfde spreker trad Harold de Jong op. De Jong werkte jarenlang voor Defensie en deed beroepsmatig veel onderzoek naar militaire missies. In 2023 verscheen van zijn hand Poolse strijders over de Hondsrug, waarin hij de Poolse opmars in Noord-Nederland beschrijft. De Jong toonde hoe onze Poolse bevrijders na de oorlog min of meer uit de geschiedenisboekjes bleven. Daar kwam op den duur verandering in. Op vijf na kon De Jong de gesneuvelde Poolse militairen in Noord-Nederland een gezicht geven door hun foto’s terug te vinden. Jan Hidde Wilzing verzorgde een lezing over de luchtoorlog. Tijdens de bezetting kwamen er tien geallieerde toestellen neer in onze landstreek. In een maand kwamen er rondom Vlagtwedde zelfs drie vliegtuigen neer. Wilzing toonde het verschil tussen de Britse Royal Air Force (en de Gemenebest-eenheden) en de Amerikaanse luchtmacht. In verschillende dorpen zijn de geallieerde vliegers begraven en staan er dichtbij de crash-locaties monumenten.

De grote belangstelling toonde dat we tachtig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog nog steeds nieuwe inzichten opdoen over deze tijd. Het huidige tijdsgewricht draagt ongetwijfeld bij aan de behoefte om te reflecteren. En dat werd deze avond zeker gedaan!

Geachte leden van de vereniging,

Hierbij nodigt het bestuur u uit voor een speciale ledenbijeenkomst in het kader van 80 Jaar Vrijheid op woensdagavond 30 april om19.30 uur in het voormalig Kamp De Beetse,
Zevenmeersveenweg 10, 9551 VV Sellingen.

Tachtig jaar geleden kwam er een einde aan de Tweede Wereldoorlog.
Tijdens deze speciale ledenbijeenkomst verkennen we de lokale oorlogsgeschiedenis in een zestal ‘flitslezingen’ van ieder ca.15 minuten waarin verschillende onderwerpen besproken zullen worden:

Jochem Abbes zal spreken over het dagelijkse leven tijdens de bezetting. Wat merkte de ‘gewone’ inwoner van Westerwolde in mei 1940 van de machtswisseling? 

Het verhaal van mevrouw Giny Blom–Davids heeft als titel: Mijn ontsnapping

Alie Noorlag heeft veel onderzoek verricht naar het lokale oorlogsverleden. Deze avond zal zij vertellen over collaboratie in Westerwolde. 

Pauze 

Geert Volders zal spreken over de vervolging en moord op de Joodse gemeenschap.

Harold de Jong deed onderzoek naar de leden van de 1^e Poolse Pantserdivisie, de eenheid die Oost-Groningen bevrijdde. Hij deelt deze avond hun verhaal.

Jan Hidde Wilzing zal spreken over de luchtoorlog, over de geallieerde strijdkrachten, maar ook over de hulp aan piloten in bezet gebied.

We zijn deze avond te gast in het voormalig Kamp De Beetse. Vanaf 19.00 uur bent u welkom en heeft u gelegenheid de expositie en het kampterrein te bezichtigen. 

Er zijn geen kosten verbonden aan deze ledenbijeenkomst.

Vanwege de beperkte ruimte is het noodzakelijk dat u zich tijdig aanmeldt door een bericht te sturen naar de secretaris: secretaris-hvw@kpnmail.nl. U ontvangt daarna een bevestigingsbericht. 

We hopen u woensdagavond 30 april te begroeten!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
Kineke Kuper-Dijkmeijer
secretaris

Ter informatie:

In opdracht van en in samenwerking met de werkgroep Canon heeft mevrouw M.Thomese een lespakket samengesteld over de oorlogsjaren in Westerwolde. Deze lessen omvatten de vensters:
– 1935 “Kamp de Beetse”
– 1940 De Duitse inval
– 1945 Bevrijding van Westerwolde
Dit lespakket is ontworpen voor leerlingen van groep 7 en 8, gericht op het verhogen van het historisch bewustzijn over Kamp de Beetse en de gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog in Westerwolde.
De inhoud van het lespakket  bestaat uit een docentenhandleiding met een PowerPointpresentatie; opdrachten voor in de klas en een creatieve opdracht.
Bij dit lespakket hoort een rondleiding Kamp De Beetse. Mevrouw Thomese heeft ook hiervoor materiaal ontwikkeld: informatie horend bij de rondleiding (gespreksvragen enz.) en opdrachten ter plekke uit te voeren.
Inmiddels heeft De Beetse al een vijftal schoolgroepen op bezoek gehad.