Categorie archieven: Nieuws

Wie was die vereenzaamde kunstenaar uit de buurt van Vlagtwedde?

Geplaatst op door
Beantwoorden

Op verzoek van de Stichting Huizinga Meubel Nederland plaatsen we dit bericht.

De titel van dit bericht verwijst naar de laatste alinea van het bericht. Uw reactie horen we graag via info@verenigingwesterwolde.nl

Huizinga met muziek
We kregen de tip al drie jaar geleden van Erik Boerma van de gelijknamige antiekhoeve in Uithuizen. Dat er in het Stol-Vennemahuis in Baflo een stijlkamer was, ingericht met prachtig Huizinga-meubilair. Recent spraken we Stijn van Genuchten, directeur van Openluchtmuseum Het Hoogeland, die ons wist te vertellen dat meubels afkomstig zijn uit het museumdepot. En hij gaf ons de namen van twee van de initiatiefnemers die aan het huis de huidige muzikale bestemming hebben gegeven. Maar hij kon niet met zekerheid zeggen dat het het inderdaad om Huizinga-meubels ging.We maakten voor afgelopen zaterdag een afspraak met de initiatiefnemers voor een bezichtiging van het huis. We werden hartelijk ontvangen, men nam ons mee naar de voorkamer, we vroegen en kregen permissie om een van de stoelen om te draaien… en daar zat het bekende fabrieksplaatje van de ‘Nederland’ van Huizinga. En ook onder de andere stoelen, het tweezitsbankje, de eettafel, de kast, een bijzettafeltje en de spiegel op de gang, zaten dezelfde plaatjes. In de meesterlijk gesneden ornamenten zijn de opvallend elementen verschillende muziekinstrumenten. De meubels stonden niet oorspronkelijk in het huis en bij de muzikale herbestemming zochten de initiatiefnemers naar passend meubilair. Toen ze dan in het depot van het Openluchtmuseum dit ensemble aantroffen, was de keuze snel gemaakt.Gevraagd naar de provenance van de meubels weet Stijn te vertellen dat ‘ze afkomstig zijn van iemand uit (de buurt van) Vlagtwedde. Een wat vereenzaamde kunstenaar die de meubels had overgehouden van zijn familie en ze aan het museum schonk‘. [einde citaat]. Dat is geweest ergens begin 2000;

Foto’s: Miriam Ootjers

http://www.stolvennemahuis.nl/home.php

Per 21 juli 2016 is de Stichting Huizinga Meubel Nederland officieel ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 8565.89.834.
De stichting heeft onder meer ten doel: 
Het komen tot een herwaardering in de breedste zin van de persoon Jacobus Abraham Huizinga (1861-1937) en zijn meubelfabriek ,,Nederland”, zoals deze laatste in de stad Groningen heeft bestaan van 1889 tot 1956;
Het bestuur bestaat uit:
Fred Ootjers, voorzitter
Miriam Nooi, penningmeester
Marianne Ootjers, secretaris

Voorjaarsnummer Terra Westerwolda verschenen

Geplaatst op door
Beantwoorden

Het nieuwe nummer van Terra Westerwolda is van de persen gerold. De leden van de HVW ontvangen het een dezer dagen per post. Binnenkort is het ook weer te koop bij verschillende (boek)winkels in de regio en bij de Bruna in Winschoten en boekhandel Godert Walter in Groningen. 

De ‘wielerhistorie’ van Heiko Kiewiet

Tijden veranderen. Iemand die dat aan den lijve ondervond, is Heiko Kiewiet uit Wedde die in dit nummer vertelt over zijn leven en werk. Eerst zat hij in de autohandel, inmiddels is hij alweer jarenlang het gezicht van Tweewielers Kiewiet. Geert Schreuder maakte een prachtig schilderij bij dit interview.

Johan Hemkes

De genealogie komt ook aan bod in deze editie: Jurriane Rendering legt het verleden van haar voorouders stukje bij beetje bloot. Rienhart Wolf belicht namens de Historische Kring Ter Apel leven en werk van beeldend kunstenaar Johan Hemkes.   

Straatnamen in Ter Apel

Zowel in zijn column als in zijn artikel over straatnamen legt Erik Wubs verbanden tussen verleden en heden in Ter Apel en Sanne Meijer fietst langs beelden die getuigen van rooms-katholieke invloeden in Laudermarke. Obby Veenstra schrijft over de tijd dat roken nog gewoon was en illustreert dit met prachtig fotomateriaal. 

Alderik Visser laat zien dat het zeker andere tijden waren toen Westerwolde in 1791 op de kaart werd gezet en Hans ter Heijden sluit zijn serie over literatuur af met een oproep voor meer – vooral Groningstalige – literatuur. Kom op, schrijvers en dichters!

Metamorfoses 

In deze editie ook aandacht voor de kunstmanifestatie Beek in Beeld 2.0 die komende zomer wordt gehouden. In de 25 jaar na de eerste editie heeft het Westerwoldse landschap – vooral rond de beken – een metamorfose ondergaan. En dat was niet de eerste. Een interview hierover met Melle Wachtmeester.  

__________

Lidmaatschap
Leden van de Historische Vereniging Westerwolde ontvangen het blad automatisch; de kosten voor het lidmaatschap bedragen slechts € 25,00 per jaar. Ook lid-abonnee worden? Klik dan hier.
Het blad is voor € 4,95 ook te koop bij diverse winkels in de regio (de verkoopadressen treft u aan op deze site). Het verschijnt drie keer per jaar. Het volgende (zomer)nummer komt in juli 2019 uit.


Reacties
Voor reacties en/of ideeën voor artikelen kunt u contact opnemen met Hans ter Heijden, telefoon: 0599 313 811 / 06 51 05 65 65; e-mail: ter.heijden.hans@gmail.com

Informatie gevraagd over deze WO I (?) foto

Geplaatst op door
Beantwoorden

Willy Gerritsen van Beek: “Ik ben met de familiegeschiedenis bezig van mijn vaders kant en kwam onlangs in het bezit van deze foto. Ik heb deze foto op een stamboompagina van Facebook geplaatst en kreeg de tip om het op een pagina te plaatsen van de Historische Vereniging Westerwolde omdat deze foto waarschijnlijk in Vriescheloo is gemaakt. Het is mogelijk dat dit een grensbewakingsbataljon was, dat veel opereerde in dit gebied. Als dit zo is dan bestaat de kans dat dit een foto is van mijn moeders kant want zij is geboren in Zijen, een dorpje tussen Assen en Groningen.Misschien weet iemand hier wat over. Bij voorbaat hartelijke dank.” Reacties graag onder dit bericht of via e-mail aan de HVW.

Wie weet wie deze man en vrouw zijn? Wie weet waar dit huis staat/stond?

Geplaatst op door
Beantwoorden

Wie weet wie deze man en vrouw zijn? Wie weet waar dit huis staat/stond?

Bijvangst van het Tonnis Post project een mooie foto gemaakt door de fotograaf G.K. Tijs.

Geert Klaas Tijs werd op 10 augustus 1872 geboren in Vlachtwedde. Hij was de zoon van schoenmaker Klaas Tijs en Zwaantje Smeins. Op 26 jarige leeftijd opende hij een studio achter zijn ouderlijk huis aan de Eikelkamp. Op veel foto’s is het huis en de tuin dan ook als decor op de achtergrond te zien. Ook maakte hij wel eens (groeps)portretten bij mensen thuis. Helaas stopte hij rond 1910 al met fotografen en werd barbier/ verkoper in rookwaren en schrijfartikelen. In 1948 overleed hij. Zijn archief is helaas niet bewaard gebleven.

Info: “Onder clockslach van Vlachtwedde” (Uitgeverij Actief, Scheemda, 1985), Groninger Archieven, RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis.

-- 
www.dirkkome.nl

Nieuws uit Museum de Oude Wolden – MOW Bellingwolde

Geplaatst op door
Beantwoorden


foto: Dirk Kome

Zoals jullie bekend loopt in het MOW sinds half oktober de tentoonstelling ‘Fotografen van de vooruitgang’. Al veel bezoekers genoten van de combinatie van oude en nieuwe foto’s. Vanwege de enthousiaste reacties geeft het museum de tentoonstelling nu een update.

In een extra vitrine worden nieuwe oude foto’s toegevoegd. Ook een bijzondere tafeltje krijgt een plaats in de tentoonstelling. Hoewel van het atelier van Tonnis Post niet veel bewaard is gebleven lukte het Dirk Kome om dit meubel, dat gebruikt werd als decorstuk op vele portretfoto’s, terug te vinden.

Een bijzondere plaats verdient de ‘Indian Powerplus’ motorfiets uit 1918. Dit type motor werd tussen 1916 en 1923 geproduceerd door de Hendee Manifacturing Company, in de VS. Tonnis Post reed er mee door de provincie. Sinds 13  januari staat de Indian Powerplus in het museum waar deze te zien zal zijn tot het einde van de expositie, 31 maart 2019.

Tenslotte maakt het museum binnenkort bekend wie de winnaar is van de fotowedstrijd “Mien doalders plekje”. De winnende foto wordt als ansichtkaart gedrukt en kun je kopen in de museumwinkel.

Aansluitend bij de hoofdtentoonstelling is sinds 9 januari ook de expositie ‘Stralend Zwart’ te bekijken. Daarin tonen we zwarte mode van begin 1900. De kleding en modeaccessoires komen uit de eigen collectie van het MOW.

Graanrepubliek op vier wielen

Geplaatst op door
4

Samen met Edo C. Edens uit Bellingwolde hebben we de geschiedenis van deze barouchette achterhaald. Mario Broekhuis maakte er een mooi verhaal van, dat we graag met u delen.

Vraag een Groninger niet naar de romantiek van het vroegere platteland. Die was er niet. Punt. Denk daarom ook niet dat er bij de barouchette van Nanno Edens even een leuk stukje over plezierritjes en met jolige anekdotes is te schrijven. De achterneven van Edens komen niet verder dan: “Volgens mij en mijn neef, ook een Edo Edens, leefden zij heel eenvoudig, net als iedereen in die tijd. Zij waren niet onbemiddeld.”

Het Oldambt staat tot op de dag van vandaag aan de top van grootgrondbezitters in Nederland. Een akkerbouwer heeft er gemiddeld een kleine honderd hectare, Nanno Edens (1858-1949) zat met veertig hectare op het gemiddelde in 1900. Dat straalt zijn boerderij af: staan in het dorp Bellingwolde een aantal sprookjesachtige kastelen van boerderijen, hier in het gehucht Den Ham, aan de Hamsterdijk staan er een stel heel braaf op keurige afstanden van elkaar en een beetje bescheiden in omvang. Met een beetje opsmuk aan de gevel en niet geheel los van het feitelijke bedrijfsgedeelte. Maar de boerderij van Edens mag dan bescheiden zijn voor een kleiboer in die streek, in vergelijking tot de piepkleine arbeidershuisjes die er ook staan is het evenwel een paleis.

Nanno huwt in 1889 met Albertje Tammes (1870-1960). Hij 31, zij 19. Mogelijk is er in huize Edens wel ‘ns gefoeterd dat ‘het er maar ‘ns van moest komen’ door een vader die zijn einde zag naderen, want amper een jaar later komt voor Nanno en diens broer de erfenis van het boerenbedrijf vrij.

Ergens rond die tijd laat Nanno bij Rijtuigfabriek Harm Alberts Verwer (1847-1896) aan de Grintweg in Winschoten een barouchette bouwen. Rijtuigfabriek is een groot woord voor een werkplaats in het verlengde van het kleine woonhuis, met een wagenmaker en twee knechten. Verwer stamt niet echt uit een wagenmakergeslacht, eerder van wolkammers en landarbeiders.
De familienaam Verwer komt waarschijnlijk van Albert Jans Verwer, blauwverver, een gekend beroep in die tijd. Weduwen gingen voornamelijk in het zwart. Het was niet gewoon om de garderobe zomaar te vervangen, dus werd deze naar de blauwverver gebracht die zorgde voor een zwartblauwe garderobe. Maar Harm Alberts pakt in alle bescheidenheid het houtsnijmes op om wagens te bouwen voor akkerbouwers als Nanno Edens. Wat mogelijk meespeelt voor diens bestelling is de verharding van de Hamsterdijk in 1892, voor die tijd reden de boeren nog met wagens in de riemen en nu breekt de tijd aan voor een modern rijtuig op ellipsveren. En het geld is er.
De welvaart in deze Graanrepubliek dateert uit de tijd van 1850 tot 1875 waarin de graanprijzen omhoog schieten. Het geld kan niet op voor hen die de ‘opstrekkende heerden’, de langgerekte kavels land bezaten. Maar hun arbeiders profiteren er niet van mee. Die blijven straatarm. Nanno Edens maakt bewust mee hoe die wereld begint te kantelen: in 1892 slaat de politie een oproer van Bellingwolder arbeiders uit elkaar en het zou in zijn verdere leven nog tweemaal tot langdurige stakingen komen, de kiem voor het in deze streek sterk opkomend communisme. Nanno haalt er waarschijnlijk zijn schouders voor op, hij hoort niet bij de grootste uitbaters en kan zijn knechten wel in het gareel houden.

Telkens op zondag laat Nanno een knecht de barouchet uit de schuur trekken om één of twee paarden aan te spannen, net waar de rit na afloop van het kerkbezoek naar toe ging. Aan de voorkant van hun huis kijken de Edens in de verte uit op de vesting Oudeschans, en rechtsachter zien ze de vrijstaande toren van de hervormde Magnuskerk van Bellingwolde. Als het paard stond ingespannen en de kerkklok slaat zijn ze op tijd om te gaan voor het zondagsgebed, tien minuten in stap, vijf in draf. De terugweg gaat gegarandeerd voor een visite langs één van de andere herenboerderijen en met een grote cirkel door de landerijen die met name in de zomermaanden zo prachtig zijn als een schier oneindig goudgele zee van graan.
Met een paar opgroeiende kinderen zit de barouchette na een paar jaar wel zo ongeveer vol. Nanno en Albertje voelen misschien ook een behoefte om wat vaker als stel op visite te gaan. Er kan een tweede rijtuig komen. Maar hoe goed de barouchette ook bevalt, een nieuwe bestelling bij Verwer zit er niet meer in. Na Harm Alberts dood in 1896 bleef zijn vrouw namelijk achter met één volwassen zoon (Harm), drie huwbare dochters en drie jonge zoons. Zij zetten de wagenmakerij voort tot Harm in 1904 het faillissement aanvraagt en naar Bremen vertrekt om een handel in lak- en verfwaren te beginnen.
Nanno Edens doet nu een beroep op zijn dorpsgenoten de gebroeders Bultena (stelmakers), smid J. Kruiter en schilder E. Engels. Zij bouwen in de jaren 1911-1912 een Prins Albert. Het is daarbij vooral Kruiter die het voortouw neemt als zoon van een werktuigenfabrikant die in 1851, in gezelschap van onder andere rijtuigfabrikant Teulings uit Den Bosch, de wereldtentoonstelling in Londen mag bezoeken op kosten van de staat. Kruiter junior is dus wel iets meer dan iemand die ploegenscharen smeedt. Die doet het ijzerwerk. De Bultena’s gaan als kerels van het hout de uitdaging aan om een koetswerkje te maken dat in sierlijkheid die Prins Alberts van Brukker uit de stad Groningen overtreft. En Engels heeft de beste schilderknecht in dienst voor het oogstrelende lakwerk. Maar het eindresultaat kan bijna niet feodaler zijn. Want het boerenechtpaar Edens zit op dit rijtuig warmpjes en droog onder de kap, en de knecht kijkt achterop in weer en wind tegen diezelfde kap aan. Het symboliseert de verhoudingen.

In 1926 neemt zoon Aiko (1899-1967) het akkerbouwbedrijf van Nanno en Albertje over. Zij verhuizen naar een ‘renteniersbehuizing’ waar ze tot hun dood zullen wonen. Aiko ervaart de omwenteling in de akkerbouw al rap en nog sterker dan zijn vader. Als hij in 1932 een bijeenkomst meemaakt voor de oprichting van een boerenbond, om op te komen voor de belangen van de sector, klapt hij mee als een boerenvoorman roept: “We hebben het striemen van de zweep genoeg gevoeld. Laten we hem nu zelf maar eens hanteren.” Het zijn nu de boeren die in het nauw komen en de tijd om als feodaal heerser in een Prins Albert door de dreven te rijden is dan echt voorbij. Als Aiko in 1957 de handdoek in de ring gooit als akkerbouwer en de boerderij verpacht, schenkt hij de al lang in onbruik geraakte rijtuigen van zijn vader aan het Nationaal Rijtuigmuseum in Leek.

Wie nu een autotochtje maakt om de boerderij aan de Hamsterweg 18 te zien hoeft er niet naar te raden: de rijkdom van de akkerbouwers van het Oldambt, waar Bellingwolde oogluikend toe behoort, is verdampt. Hun graan levert amper nog iets op, hun grond is in waarde tot onder de zeespiegel gedaald. De boerderij van Edens heeft het geluk gehad om een nieuwe akkerbouwer te treffen die het land bewerkt, al is het in een zekere armoede en alleen, zonder knechten. De boerderij van de buren staat op instorten, onverkoopbaar en onbetaalbaar om te onderhouden.

Om dit deel van de geschiedenis van Nederland en het leven van akkerbouwers als Nanno Edens beter te begrijpen is het boek ‘De Graanrepubliek’ van Frank Westerman een absolute aanrader.

https://www.hippomobielerfgoed.nl/

https://www.facebook.com/hippomobiel/