Verslag: Freerk Mol.
Foto’s: Freerk Mol en Kineke Kuper.
Zoals in de uitnodiging reeds stond, is het een excursie geworden met een grote variëteit aan thema’s. We, een groep van ongeveer 60 deelnemers, vertrokken om half negen vanuit Onstwedde. Ons eerste reisdoel was Engerhafe. Onderweg werden we geconfronteerd met de grenscontrole bij Bad Nieuweschans. Deze verliep soepel en snel. Op onze eerste stop werd het verschil in thematiek al snel duidelijk. Aan de ene kant de donkere kant van de Duitse geschiedenis en aan de andere kant een 13 -eeuwse kerk. Wij werden door de vrijwilligers van de Evangelische-Lutherse kerk ontvangen voor de Kaffee und Küchen in het zalencomplex van de pastorie.


In de zaal vertelde ons lid Alie Noorlag in een korte uiteenzetting over de tijd dat er in Engerhafe een concentratiekamp was. In de kerk kregen we een korte uitleg van het gebouw en haar interessante details. Op het kerkhof werd onze aandacht gevraagd voor de gedenkplaats voor de slachtoffers van het concentratie kamp. Hier kregen we ook een nadere uitleg van Alie Noorlag.

De volgende stop onze reis was Marienhafe. Daar werden de resten van de kolossale Marienkerk bezocht.

Onze reisleider gaf een uitleg van het gebouw, haar details en vooral haar geschiedenis. Marienhafe is ook de plaats waar de beroemde piraat Klaus Störtebecker zijn uitvalbasis had. Aan hem herinnert een standbeeld op de marktplaats.

Vervolgens zijn we doorgereden naar Norden om daar de middagpauze in te vullen. Een ieder heeft dat op zijn of haar wijze ingevuld. Na de pauze hebben we nog een bezoek gebracht aan de Ludgerikerk.

Hier kwam de band met ons land naar voren. We bezochten het grafmonument van Unico Manninga in de kerk. Een verder bijzonderheid van deze kerk is het Schnitgerorgel.


Daarna gingen we door naar Lütetsburg. Daar hebben we een bezoek gebracht aan het slotpark.

De weergoden waren ons niet gunstig gezind, wat ons toch enigszins beperkt heeft in het genieten van dit slotpark. Dit park is in bezit van de familie Von Inn und Knyphausen. Maar het bijzondere is dat het aangelegd is in de prachtige 18e-eeuwse Engelse Landschapsarchitectuur.

De dag hebben we afgesloten met een diner in Rorichem. Vervolgens hebben we de laatste etappe afgelegd en rond 21.00 uur waren we weer terug op ons startpunt Onstwedde. Het was inderdaad een dag met verschillende thematieken. Ook heeft het voor velen een onbekend gebied laten zien. We kunnen terugkijken op een geslaagde excursie.
Sellingen, 28 augustus 2025 — In het kader van het eeuwenoude Landrecht van Westerwolde heeft het bestuur van Middeleeuws Ter Apel vandaag op plechtige wijze de Boerhoorn samen met het Westerwolds Landrecht overhandigd aan burgemeester Jaap Velema van Westerwolde. De boerhoorn is een houten hoorn die door de boerrichter gebruikt werd om bijeenkomsten van het volk aan te kondigen, recht te spreken en bij het melden van gevaar. De boerrichter was de boer die in de Middeleeuwen gedurende een jaar het recht sprak volgens het eeuwenoude landrecht van Westerwolde.


Kineke) Kuper-Dijkmeijer, secretaris
Albert Hazelhoff en Bas van der Heide, onderzoekers van de Familiestichting Haselhoff, vertellen tijdens deze lezing verhalen over de vroegste generaties Haselhoff en hun rol in het gebied rond Wedde. Bovendien vertellen ze in een notendop waarmee deze familieleden te maken kregen als spelers in de ‘grote geschiedenis’.
Albert Hazelhoff (1956) is historicus en jurist. Hij is de afgelopen decennia werkzaam geweest in leidinggevende functies binnen het Openbaar Ministerie en het Ministerie van Justitie. In 1989 was hij een van de oprichters van de Familiestichting Haselhoff. Hij schreef mee aan twee kronieken over de familie, verschenen in 1992 en 2010.
Bas van der Heide (1998) studeert Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen en werkt als publieksadviseur bij de Groninger Archieven. Sinds 2020 is hij betrokken bij de Familiestichting Haselhoff (zijn overgrootmoeder was een Hazelhoff) en werkt hij mee aan het onderzoek naar de familie.
Canon van Westerwolde

