Uitnodiging excursie zaterdag 21 september 2019

Dit jaar gaat de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 21 september op excursie naar de historische stad Kleef en Huis Bergh te ‘s-Heerenberg.
De band met Westerwolde wordt gevormd door de dynastieke lijnen van leenheren, gouverneurs en stadhouders… én een vredesverdrag.

Wellicht herinnert u zich dat we in 2015 stil stonden bij de Eerste Munsterse Oorlog naar aanleiding van ‘350 jaar Slag bij Jipsinghuizen’ op 26 september 1665. De noordelijke flank van het leger van prins-bisschop Christoph Bernhard van Galen viel Westerwolde binnen met de bedoeling om Groningen te veroveren. Hoewel de voorhoede van het Munsterse leger bij Jipsinghuizen werd teruggeslagen, was de consternatie groot en de Staten van Stad & Lande benoemden in allerijl graaf Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679) tot kapitein-generaal en chef der militie. Onder diens opperbevel werden de Munstersen, die via de Hondsrug alsnog in Oost-Groningen waren doorgedrongen, teruggedrongen en uiteindelijk verslagen. Graaf Johan Maurits was sinds 1647 stadhouder van het hertogdom Kleef en in die stad werden de vredesonderhandelingen met de bisschop van Munster gevoerd en op 18 april 1666 ondertekend. De graaf heeft in zijn geliefde residentiestad vele sporen nagelaten zoals de beroemde “Kleefse Tuinen”, die grote invloed op de tuinarchitectuur van de 17eeeuw hebben gehad. Nog altijd wordt het stadsbeeld gedomineerd door het residentieslot de Zwanenburg, ooit bezit van het grafelijk geslacht Van der Marck (“onze” gravin Margaretha van Arenberg was ook een geboren Van der Marck).
We sluiten de excursie af op de grootste waterburcht van ons land, het Huis Bergh in ’s-Heerenberg. Hier woonde ooit Maria van Nassau, een zus van “onze” Willem van Oranje, die gehuwd was met de Spaansgezinde graaf Willem van den Bergh. Eén van hun zestien (!) kinderen was Frederik, die nog enige tijd in Spaanse dienst stadhouder van Groningen zou zijn.

Voor de excursie willen we het volgende programma voorstellen, waarbij de tijden bij benadering zijn (behalve de vertrektijden) en wijzigingen zijn voorbehouden.

Programma

8.30 u.             Vertrek vanuit Sellingen, bij het Gemeentehuis, Dorpsstraat 1

Tijdens de rit naar Kleef zal een korte sanitaire stop worden gemaakt. Koffie/thee drinken kan in de bus, wel zelf meenemen!    

 11.00 u.            Rondleiding (Nederlandstalig) door de Zwanenburcht

                        N.B.: een deel van de burcht is niet rolstoelvriendelijk.

 12.30 u.            Vrije middagpauze in Kleef

In het centrum zijn voldoende en gevarieerde lunchmogelijkheden.

14.00 u.            Vertrek uit Kleef met een tussen stop bij de Kleefse Tuinen

Het verzamelpunt zal bij aanvang van de excursie bekend gemaakt worden. Bij het Restaurant ‘Altes Landhaus im Forstgarten’ drinken we koffie/thee en zal een toelichting over de Kleefse Tuinen worden gegeven. Tevens mogelijkheid om een korte wandeling door de Tuinen te maken. Vertrek 15.15 uur naar ‘s-Heerenbergh.

15.45 u.            Rondleiding door het Huis Bergh

17.30 u.            Vertrek uit Huis Bergh

Halverwege de terugreis gebruiken we een gezamenlijke maaltijd. Bij deze maaltijd zijn twee consumpties inbegrepen.

21.00 u.            Terug in Sellingen

Deelname en aanmelding

De kosten voor de dag bedragen € 59,00 per persoon(inclusief vervoer Sellingen – Kleef – ‘s-Heerenberg – Sellingen, entree- en rondleidingsgelden Zwanenburg en Huis Bergh, koffie/thee in de Kleefse Tuinen, avonddiner + twee consumpties).

Aanmelding vindt plaats door (per deelnemer) € 59,00 over te maken naar de bankrekening van de Historische Vereniging Westerwolde: IBAN NL80RABO0358606063.

Vermeld bij uw betaling uw naam en adres, dan weet de penningmeester wie zich heeft opgegeven. Bij deelname aan de excursie wordt er geen bevestigingsbericht meer gestuurd, maar mocht u daar toch prijs op stellen dan kunt u uw e-mailadres bij uw betaling opgeven. Wanneer er te veel aanmeldingen zijn, dan wordt uw betaling natuurlijk direct teruggestort. De webmaster plaatst een bericht op onze website zodra alle plaatsen gereserveerd zijn, want ook dit jaar geldt: vol = vol.

Kortom alle reden om mee te gaan voor een interessante – en gezellige! – dagtocht naar Kleef en ‘s Heerenberg. We hopen op een goede opkomst!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
Kineke Kuper-Dijkmeijer, secretaris

Venneweg 15
9541 XN  VLAGTWEDDE
tel. 0599-313529

Open Monumentendagen Westerwolde – Startbijeenkomst en Programma


De Open Monumentendagen Westerwolde zijn dit jaar op zaterdag 14 en zondag 15 september 2019.

Het volledige programma van beide dagen kunt u hier downloaden en eventueel printen: 2019 Folder Westerwolde OMD

De startbijeenkomst is vrijdagavond 13 september in Sellingen(zie hieronder).


Bellingwolde, augustus 2019

Geachte leden van de Historische Vereniging Westerwolde

Het comité OMD (open monumenten dag) Westerwolde wil u van harte uitnodigingen bij de start van het open monumentenweekend op vrijdag 13 september in:

plaats:         de kloosterboerderij “Bleyendael”, Lauder hokweg 11, 9551 XV Sellingen.

Tijd:             vanaf 19.30 uur inloop met koffie/thee.

20.00 uur aanvang van het programma, dat tot ca. 21.30 uur zal duren.

Deze avond is de start van Open Monumentendagen Westerwolde en mevr. G. Luth, wethouder cultuur van onze gemeente, zal deze opening verzorgen. Daarna zal drs. J. Abbes, cultuurambtenaar van onze gemeente, een lezing houden omtrent het thema “Plekken van plezier”.

U bent van harte welkom bij deze opening.

Na afloop staat er een hapje en een drankje voor u klaar (de toegang is gratis). Meer informatie, ook omtrent de monumenten, kunt u vinden in de folder bij deze uitnodiging.

Wij hopen u te mogen begroeten,

Met vriendelijke groet namens de leden van het comité OMD Westerwolde

Astrid Lüürssen, voorzitter
Hoofdweg 127
9695 AD Bellingwolde
M 06 21 67 11 99
E openmonumentendag@westerwolde.nu
Facebook: www.facebook.com/omd.westerwolde 

Zomernummer Terra Westerwolda verschenen

De leden van de HVW ontvangen een dezer dagen per post het nieuwe nummer van Terra Westerwolda. Binnenkort is het ook weer te koop bij verschillende (boek)winkels in de regio, bij de Bruna in Winschoten en boekhandel Godert Walter in Groningen.

Geert Schreuder 50 jaar kunstschilder

In deze editie een groot interview met onze eigen illustrator, Geert Schreuder. Hij werd begin dit jaar 70 en is 50 jaar professioneel kunstschilder. Met Hans ter Heijden sprak hij over zijn leven en werk. Over het landschap dat hem inspireert, over fijnschilderen en lossere toetsen. Ook de ontwikkeling van het kunstleven in Oost-Groningen, waarin boer Albert Waalkens een belangrijke rol speelde, komt aan de orde.

Geschonden wereld

Het beroemde boek Herfsttij der Middeleeuwenbestaat dit jaar 100 jaar. Tjarko van Dijk zocht uit of schrijver Johan Huizinga, immers door en door Groninger, misschien ook over Westerwolde – waar hij graag lange wandelingen maakte – heeft gepubliceerd. Dat bleek het geval. Enkele jaren voor zijn dood schreef hij Geschonden wereld. Hij heeft het hierin ook over Westerwolde en waarschuwt voor ‘cultuurvernietiging’ door menselijk ingrijpen in de schoonheid van het landschap. In Groningen ook nu weer een actueel thema.

Kloosters in Ter Apel

Verder in dit nummer een artikel van Geert Volders over 400 jaar Stadsbezit Westerwolde, dit keer een speelse rubriek Sprekend Objectvan Obby Veenstra en een boeiend artikel van Elly Engelkes over het eerste gemeentehuis van Vlagtwedde dat in de boerderij annex herberg van de burgemeester was gevestigd. Erik Wubs dook in het kloosterleven en schreef over het vrouwenklooster St. Lucia en over het klooster van de kruisbroeders. Beide in Ter Apel.

Red Rehoboth!

Sandra de Regt ging heel ver terug in de tijd en legt uit wat de urnenveldencultuur voor Westerwolde betekende en Peter Lourens legt uit wat re-enactment bij de Vereniging Krijgshistorie Vesting Bourtange nu eigenlijk betekent. Sanne Meijer schrijft in haar column over de kruidenierszaak van de familie From in Ter Apel en Hans ter Heijden roept in Siste Viatorop het kerkje Rehoboth in Bellingwolde voor de sloop te behoeden. Verder zijn er de vaste rubrieken Nieuws van de HVW,Het portret van…en Historische Actualiteiten.

_____________________________

Lidmaatschap
Leden van de Historische Vereniging Westerwolde ontvangen het blad automatisch; de kosten voor het lidmaatschap bedragen slechts € 25,00 per jaar. Ook lid-abonnee worden? Klik dan hier.Het blad is voor € 4,95 ook te koop bij diverse winkels in de regio (de verkoopadressen treft u aan op deze site). Het verschijnt drie keer per jaar. Het volgende (winter)nummer komt in november 2019 uit.

Reacties
Voor reacties en/of ideeën voor artikelen kunt u contact opnemen met Hans ter Heijden, telefoon: 0599 313 811 / 06 51 05 65 65; e-mail: ter.heijden.hans@gmail.com

 

Historische lezingen in het MOW te Bellingwolde met als thema de Landschapsbiografie Westerwolde

Dit najaar zal er weer een historische lezingenreeks zijn in museum MOW in Bellingwolde.
Dit jaar zullen er thema’s aan de orde komen die te maken hebben met de landschapsbiografie Westerwolde.

Kijk voor meer informatie op: https://landschapsbiografiewesterwolde.nl/ en hou ter zijner tijd de website van het museum in de gaten: http://www.museumdeoudewolden.nl/ voor data en programma

Uitnodiging ledenbijeenkomst

Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij u uitnodigen voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 15 juni a.s. in het dorpshuis De Voortgang, (Kerkstraat 10) te Wedde.
De bijeenkomst begint om 13.30 uur.

Het bestuur stelt het volgende programma voor:

  1. Opening, door de vicevoorzitter.
  2. Vaststelling van de agenda.
  3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris en de penningmeester.
  4. Rondvraag/w.v.t.t.k.
  5. Pauze.
  6. Voordracht van de heer drs. J.G. Abbes over het thema Westerwolde Stadsjurisdictie 1619-1798. Het is dit jaar 400 jaar geleden dat de stad Groningen de leenheerlijke rechten van Westerwolde in handen kreeg. Een lange periode van stadsbestuur volgde waaraan pas in de Franse Tijd formeel een einde kwam. Groningen zou echter pas rond 2000 afstand doen van haar laatste stadsbezittingen (o.a. rond Ter Apel). Wat waren de Groninger belangen in onze landstreek? Wat betekende het stadsbestuur voor de Westerwolders in de 17e en 18e eeuw? Waar vinden we in het landschap sporen terug van de invloed en de bezittingen van de stad Groningen? Aansluitend op zijn voordracht zal Abbes een kleine rondgang leiden in en bij de historische dorpskerk van Wedde (tegenover De Voortgang) en – eventueel – naar de borg te Wedde.
  7. Sluiting van de vergadering.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 15 juni te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
K. Kuper- Dijkmeijer, secretaris.

Kamp Amersfoort zoekt foto’s

Op 19 april 1945 is het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort, het beruchte Kamp Amersfoort, door de geallieerden bevrijd. In het kamp hebben gedurende de oorlog ongeveer 35.000 gevangenen korte of lange tijd verbleven.
De gedenkplaats van Kamp Amersfoort wordt grondig verbouwd. In het nieuwe museum is ruimte voor een Fotomonument. Het plan is om door middel van deze fotowand de gevangenen zichtbaar te maken, hen letterlijk en figuurlijk een gezicht te geven door van hun een afbeelding op te nemen. Waarschijnlijk is niet van iedere gevangene een foto beschikbaar maar we willen alles opnemen wat er aan foto’s of tekeningen nog vindbaar is.

Dit is waar u als historische kring of vereniging in beeld komt. We willen u vragen of u in het bezit bent van afbeeldingen van gevangenen van Kamp Amersfoort of u ons wilt helpen om foto’s van gevangenen uit uw gemeente te verzamelen of dat u ons in contact kan brengen met personen die mogelijk een foto bezitten. We denken hierbij aan nabestaanden of familieleden.

We willen graag een naamsvermelding, geboortedatum en eventueel de tijd van het verblijf in Kamp Amersfoort erbij ontvangen.

U kunt rekenen op onze eeuwige dankbaarheid als u ons kan helpen zoveel mogelijk gevangenen aan de vergetelheid te onttrekken.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met ondergetekende (Leen Bogers, leen@kampamersfoort.nl) of met ons fototeam (foto@kampamersfoort.nl). Neemt u ook eens een kijkje op de projectwebsite www.geefgevangeneneengezicht.nl.

Bij voorbaat dank voor de moeite die u doet!

Met vriendelijke groet,

Willemien Meershoek, directeur

Remco Reiding, projectleider

Leen Bogers, onderzoeker fotoproject

Schenking Vereniging Velema’s uit Veele

Van mevrouw Petri Velema ontvingen we dit bericht:
“In de jaren 90 (vorige eeuw) is er een landelijke Vereniging opgericht van onze familie Velema (Vereniging Velema’s uit Veele) met als doel een familieboek uit te brengen. Dit is gelukt en we hebben vele reünies en bijeenkomsten gehad, altijd met een historisch karakter. Jochem Abbes was regelmatig onze spreker. Ik heb jaren in het bestuur gezeten, samen met een aantal andere mensen uit het land. Gezien het feit dat er inmiddels vele leden zijn overleden en er nauwelijks  jonge aanwas is, hebben we, tijdens onze laatste reünie in september 2018, de beslissing genomen om de Vereniging op te heffen.Tijdens deze bijeenkomst hebben we de leden voorgesteld om de overblijvende gelden te schenken aan twee organisaties die zich bezighouden met de historie van onze oorspronkelijke geboortestreek. Op mijn voordracht kwamen er twee organisaties in beeld: De Historische Vereniging  Westerwolde en Het Streekhistorisch Centrum in Stadskanaal (veel Velema’s zijn gaan pionieren in de Kanaalstreek toen deze ontgonnen werd). In een laatste bestuursvergadering op 9 maart 2019 is besloten dat er aan bovengenoemde Vereniging en Stichting ieder een bedrag geschonken wordt van 1300,00 euro. Het verzoek is om het geld te doen toekomen aan de redacties van de bladen “Terra Westerwolda” en het blad “Veerten”. Beide bladen zijn van hoog niveau en zeer de moeite waard om te lezen en door te kijken, tevens bereiken de bladen een groot gebied. Onze complimenten dus voor de redacties!

Met vriendelijke groet,
Petri Velema

Uiteraard zijn we heel blij met deze schenking en we zullen het bedrag uiteraard goed besteden.

Het zwaard van “Berend Bommel”.

Door Ruut Wegman

Op 25 april jongstleden kreeg ik een email van mevrouw Rolien Hadders uit Wageningen, waarin zij mij twee foto’s stuurde van een 17e-eeuws zwaard dat zij bewaarde in een oude dekenkist. Het “zwaard van Berend Bommel”, zoals het voor haar altijd heette, kwam van haar grootouders Jan en Aaltje Hadders-ter Wisch uit Valthermond. Zij wist alleen van het zwaard dat het was opgeploegd, zij dacht in het begin van de vorige eeuw. Pas toen zij zich verdiepte in de geschiedenis van Westerwolde, waar de familie van haar grootmoeder van oudsher gronden bezat, realiseerde zij zich dat het zwaard misschien wel daar vandaan kwam. Daarnaast lag Valthermond in het Valtherveen, een in de 17e eeuw voor soldaten ontoegankelijk veen, dat pas in de tweede helft van de 19e eeuw is ontgonnen.


Het zwaard van ‘Berend Bommel’.

Inscriptie op het zwaard: ME FECIT SALINGEN (Solingen heeft mij gemaakt).

Ze gaf mij het zwaard diezelfde avond mee en zei dat ze het aan de Historische Vereniging Westerwolde wilde schenken. De volgende dag heb ik in Wedde het zwaard aan de voorzitter van de Historische Vereniging, Jochem Abbes, overhandigd. Hierbij was ook Henny Groenendijk, oud archeoloog van de provincie Groningen, aanwezig. Hij vertelde dat het om een 16e of 17e-eeuwse houwdegen gaat.
Volgens hem, doet de perfecte staat van het wapen vermoeden dat het niet kan zijn opgeploegd, maar dat het op een andere manier in het bezit van de familie Ter Wisch moet zijn gekomen. Helaas is dat niet meer te achterhalen. Jochem Abbes gaat nu contact opnemen met dr. Wolfgang Jahn, directeur van het Ostfriesisches Landesmuseum Emden en specialist op het gebied van 16e en 17e-eeuwse wapens, in de hoop dat hij meer kan vertellen over de datering, maker en herkomst van het zwaard.

Ruut Wegman met het zwaard van ‘Berend Bommel’.