Categorie archieven: Agendaberichten
Lezingenserie n.a.v. 350 jaar Rampjaar 1672 in 3 avonden
Groningen constant – behoudt van ’t lant
Lezingenserie n.a.v. 350 jaar Rampjaar 1672 in 3 avonden.
In het kader van 350 jaar “Gronings Ontzet” biedt Cultuurhistorisch Bureau Siste Viator een lezingenserie aan over de gebeurtenissen rond het Rampjaar. Historicus Jochem Abbes zal in 3 lezingen nader ingaan op de achtergrond van deze buitengewoon boeiende periode uit onze vaderlandse geschiedenis.
De lezingenserie (cursus) is als volgt ingedeeld: 1. het voorspel (1650-1670); 2. de oorlog (1670-1674) en 3. het naspel (1674-1713).
Locaties en data:
Ter Apel, Hessebibliotheek (Molenplein 25): 23 mei – 30 mei – 13 juni.
Winschoten, Lutherse kerk (Vissersdijk 70): 25 mei – 1 juni – 8 juni.
Aanvangstijdstip: 19.45 u. (inloop 19.30 u.). Kosten deelname per avond: € 12,50. Passepartout voor alle 3 lezingen: € 30,- Consumpties inbegrepen.
Aanmelding voor de lezingen in Ter Apel via: klantenservice@bibliotheekgroningen.nl.
Aanmelding voor de lezingen in Winschoten via: jochemabbes@sisteviator.nl.
Na aanmelding ontvangt u nadere informatie en een bevestiging van deelname.
Toelichting
Dit jaar wordt op vele plaatsen het roemruchte Rampjaar 1672 herdacht. Koning Lodewijk XIV van Frankrijk, koning Karel II van Engeland, de Munsterse prinsbisschop Christoph Bernhard van Galen en prinsbisschop Maximiliaan Hendrik van Beieren van Keulen verklaarden de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden de oorlog en vielen het land aan. “Het volk was redeloos, de regenten radeloos en het land reddeloos” volgens een oud gezegde. Ondanks het uitgekiende diplomatieke (en spionage-) netwerk van de Hollandse raadpensionaris Johan de Witt, ontsnapte het geheim Verdrag van Dover van 1 juni 1670 aan zijn aandacht.
De gevolgen leken aanvankelijk desastreus, maar de Hollandse Waterlinie hield stand en admiraal Michiel de Ruyter wist de Engelse en Franse vloten in de Slag bij Solebay op afstand te houden. De prins van Oranje werd ondertussen als redder in nood als kapitein-generaal aangesteld, terwijl De Witt en zijn broer werden geslachtofferd in een voor Nederlandse begrippen afgrijselijke lynchpartij.
De prinsbisschop van Munster was ondertussen het oosten en het noorden van het land binnengevallen en richtte na de verovering van Oost-Groningen en Coevorden zijn pijlen op de stad Groningen. Bourtange hield als enige van de Oost-Groninger schans stand dankzij de onbuigzame houding van kapitein Bernhard Johann Prott, de commandeur van dat moment. Via de ontruimde schansen in het noorden vielen de Munsterse troepen het Oldambt en Westerwolde binnen en voegden zich met de troepen op de Hondsrug samen voor de belegering van Groningen. De “Stadjers” hielden echter stand en op 28 augustus staakten de Munsterse troepen het vuren.
De Munsterse aanval bracht in de provincies Groningen en Drenthe heel wat teweeg, met hoogte- en dieptepunten in het krijgsverloop. De verdediging verliep aanvankelijk rampzalig, waarbij het standhouden van Bourtange dankzij de onvermurwbare commandeur Johan Bernhard Prott één van de weinige lichtpunten was. Hoewel de Republiek bijna onder de voet was gelopen, keerde door toevallige en berekende kansen het tij en herstelde de veerkracht van de bevolking. Op bijna miraculeuze wijze overleefde de Republiek de bijna fatale oorlog, maar het hoogtepunt van de Gouden Eeuw was voorbij, zo bleek in de jaren daarna.
Feiten en verhalen over het “rijke” Joodse Leven – Lezing door Wout van Bekkum
Deze professor is een van de belangrijkste kenners in Nederland van de Joodse geschiedenis en de Joodse taal. Hij heeft maar liefst 277 publicaties op zijn naam. Als tolk van `t olle volk heeft deze professor het Gronings-Jiddisch vastgelegd. Hij kent alle woorden in het Gronings, die van oorsprong onderdeel uitmaakten van de Joodse taal en kan als geen ander vele boeiende verhalen opdiepen uit de rijke Joodse geschiedenis van de gemeente Oldambt met goede en slechte decennia. Bovendien: hij is zelf in 1954 geboren te …… Winschoten.
Overgebleven in Stad en Ommeland
In september verscheen een nieuw boek met illustraties van de Onstwedder kunstenaar Geert Schreuder. ‘Overgebleven’ is een ongewone, soms vermakelijke en onverwachte ontdekkingstocht naar in tijd en ruimte overgebleven ‘voorwerpen’, gebouwen en landschapselementen in de provincie Groningen. Fons van Wanroij schreef de teksten. Bij het boek hebben ze nu een muzikale voorstelling gemaakt. Op uitnodiging van het Streekhistorisch Centrum spelen ze die op zondag 21 november in Stadskanaal.
Tijdens de voorstelling draagt Fons van Wanroij enkele verhalen uit het boek voor. Daarbij projecteert Geert Schreuder de door hem gemaakte pentekeningen en een klein ensemble onder leiding van de componist/pianist Nanne van der Werff zorgt voor mooie liedjes en instrumentale muziek tussen de voordrachten.
De verhalen gaan bijvoorbeeld over gebouwen die hun oorspronkelijke functie kwijtraakten, sporen van de ijstijd in het landschap, menselijke bedrijvigheid en verborgen curiositeiten: een doorrit bij een café, een kerk op een industrieterrein, resten smalspoor van verdwenen steenfabrieken, een waterput onder de grond, een bunker bij Jipsingersluis, een Lourdesgrot bij Ter Apel of een pluk hoogveen, door verveners achtergelaten.
Na twee eerdere succesvolle voorstellingen op het Hogeland staan ze op 21 november in Stadskanaal. De voorstelling begint om 14.30 uur en vindt plaats in de Bibliotheek te Stadskanaal, Continentenlaan 2, 9501 DG te Stadskanaal. Entree 6,00 p.p. ; donateurs van het SHC betalen € 4,00. In verband met de Coronamaatregelen is het tonen van de corona-QRcode verplicht. Reserveren kan online via www.streekhistorischcentrum.nl. De entree is excl. € 1,- transactiekosten per reservering.
Aander luu binn ook luu – Twee lezingen over het Joodse leven in de grensstreek
Aander luu binn ook luu
Twee lezingen over het Joodse leven in de grensstreek
Op woensdagavond 27 oktober worden in Cultuurhuis de Klinker in Winschoten twee lezingen verzorgd vanwege de expositie Joods leven in de Grensstreek. De expositie is het resultaat van een samenwerkingsproject van de Ehemalige Jüdische Schule in Leer en de Stichting Folkingestraat Synagoge in Groningen.
Dr. Juliane Irma Mihan onderzocht de verbindingen tussen de verschillende Joodse gemeenschappen in Groningen en het Oostfriese Reiderland. Het onderzoek resulteerde in het boek ‘Jüdisches Leben im grenznahen Raum’. De Nederlandse vertaling van dit boek is onlangs verschenen en is gratis verkrijgbaar in De Klinker en Synagoge Groningen. Het onderzoek, de expositie en de beide lezingen op 27 oktober, tonen aan dat de joodse gemeenschappen een eigen identiteit hadden, maar gelijktijdig in contact stonden en deel uitmaakten van de niet-joodse omgeving. Zoals men in het dialect zei: ‘Aander luu, binn ook luu’, ofwel andere mensen zijn ook mensen.
Deze avond zal dr. Mihan ingaan op de geschiedenis van de joodse gemeenschappen in Jemgum, Bunde en Weener. Drs. Geert Volders zal ingaan op de vestigingsgeschiedenis van joden in het grensgebied. Het is niet toevallig dat in de Groningse veenkoloniën en vestingen de eerste kehillot (joodse gemeenten) ontstonden en dus niet in de veel oudere dorpen op de zand- en kleigronden. Ook hier speelt het begrip ‘grens’ een belangrijke rol.
De lezing door dr. Mihan zal in het Duits plaatsvinden, Volders spreekt in het Nederlands. Het project ‘Joods leven in de grensstreek’ wordt in het kader van het INTERREG V-A Programma Deutschland-Nederland met Europese gelden uit het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en het Niedersächsischen Ministeriums für Bundes- und Europaangelenheiten und Regionalentwicklung en de Provincie Groningen georganiseerd. De expositie is nog tot en met 30 oktober in Cultuurhuis De Klinker te zien, daarna reist de expositie door naar de synagoge in Bourtange en daarna naar Synagoge Groningen.
Plaats: Cultuurhuis De Klinker, D.U. Stikkerlaan 251 Winschoten
Datum/Tijd: Woensdag 27 oktober – Aanvang 19.30 uur
Voorafgaand en na afloop van de lezing is het mogelijk de expositie in de bibliotheek te bekijken.
Reserveren: www.indeklinker.nl of via deze link;
Voor een bezoek aan De Klinker heb je een geldig coronatoegangsbewijs nodig. Dit kan een negatieve testuitslag zijn, een vaccinatiebewijs of een bewijs dat je hersteld bent van corona.
Uitnodiging Algemene Ledenvergadering 16-10-2021
Geachte leden en andere belangstellenden,
Graag willen wij u hierbij uitnodigen voor de algemene ledenvergadering van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 16 oktober 2021 in Het Boschhuis te Ter Apel (Boslaan 6). De vergadering begint om 13.30 uur.
Het bestuur stelt de volgende agenda voor:
- Opening door de voorzitter.
- Vaststelling van de agenda.
- Notulen van de ALV van 7 maart 2020 te Onstwedde.
- Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris.
- Financieel verslag 2020, begroting 2021 en verslag van de kascommissie, door de penningmeester.
- Benoeming van een nieuw lid voor de kascommissie.
- Jaarverslag 2020 (meegezonden), door de secretaris.
- Bestuursverkiezing. Statutair aftredend zijn aftredend de heer J.S.A. Huizing en mevr. H. A. H. Kuper-Dijkmeijer. Beide bestuursleden stellen zich herkiesbaar. Namen van eventuele tegenkandidaten kunnen tot een kwartier voor aanvang van de vergadering ingeleverd worden bij de voorzitter dhr. J.G. Abbes.
De heer E. Wubs neemt afscheid als vertegenwoordiger van de Historische Kring Ter Apel. Op het moment van schrijven was nog niet bekend wie zijn plaats inneemt. - Rondvraag.
- Pauze.
- Het inhoudelijke gedeelte van deze vergadering staat in het teken van het bouwhistorisch onderzoek van het Klooster in Ter Apel.
Museum Klooster Ter Apel duikt regelmatig op in allerlei publicaties, van populair tot wetenschappelijk. De eensluidende bouwgeschiedenis die daarbij vaak te vinden is, wekt op het eerste gezicht de indruk dat de bouwhistorie van het gebouw al behoorlijk goed is uitgezocht. Dit blijkt zeer betrekkelijk te zijn. Er zijn door de eeuwen heen enkele onderzoeken naar het gebouw geweest, maar nooit een gedegen gedetailleerd onderzoek. Stichting Museum Klooster Ter Apel die samen met Adema Architecten de mogelijkheden bekijkt hoe het museum beter toegankelijk en publieksvriendelijker kan worden gemaakt, heeft deze kans aangegrepen eindelijk het hele gebouw bouwhistorisch te laten onderzoeken. Hans Ladrak en Jim Klingers van Battjes & Ladrak en Klingers Bouwhistorie & Restauratie kregen de opdracht. Er ontstond een diepgaande biografie van het gebouw.
Na afloop van de vergadering bestaat er de mogelijkheid voor een rondgang door Museum Klooster Ter Apel (Boslaan 3-5, 9561 LH Ter Apel).
Voor de rondgang door het museum is wegens de coronamaatregelen maar beperkt plek. Dus daarom graag z.s.m. opgeven bij de secretaris!
Maximaal 2 keer 10 personen kunnen rondgeleid worden door Hans Ladrak en Jim Klingers. Het dragen van een mondkapje is tijdens de rondgang verplicht! Deelnemers dienen de rondgang zelf te betalen (volwassenen zonder museumkaart: € 6,50 incl. rondleiding, volwassenen met museumkaart: € 5,00 incl. rondleiding).
Boek: Jim Klingers en Hans Ladrak, Nieuw licht op het ‘Huis van het Nieuwe Licht’. Bouwhistorische opname van het Kruisherenklooster Ter Apel (2021).
Speciaal voor leden die deelnemen aan het programma op 16 oktober a.s. biedt Museum Klooster Ter Apel een korting op het boek. Bij binnenkomst op de algemene ledenvergadering is een bon af te halen, waarmee tot en met 10 december 2021 twee boeken met elk € 5 korting kan worden verkregen. Het boek zal binnenkort in gedrukte vorm te koop zijn in de museumwinkel van Museum Klooster Ter Apel. De publicatie zal verschijnen rond 16 oktober 2021. Het boek telt meer dan 300 bladzijden en is rijk geïllustreerd. De winkelprijs bedraagt € 24,95.
12. Sluiting van de vergadering.
Het bestuur hoopt weer velen van u op 16 oktober a.s. te mogen begroeten.
De Coronamaatregelen t.a.v. de horeca worden gehanteerd.
Met vriendelijke groet,
Kineke Kuper,
secretaris.
Wij doen mee met Rabo ClubSupport! Kunnen wij op uw/jouw stem rekenen?
Stem nu direct in de Rabo App of online op rabobank.nl/clubsupport
Oktober 2021 Maand van de Groninger Geschiedenis
www.maandvandegroningergeschiedenis.nl
Kijk voor het volledige programma op bovenstaande website
Fietsroutes door Stad en Ommeland
Georganiseerd door de Groninger Archieven
Tijdens de Maand van de Groninger Geschiedenis (MGG) bieden we liefhebbers aan om op eigen gelegenheid vier verschillende (fiets)routes door de provincie te volgen. De vijfde route gaat dwars door de stad Groningen. De routes van gemiddeld 40 kilometer lang zijn niet alleen mooi om te fietsen. Ze voeren langs verschillende historisch plekken en vertellen het verhaal van de arbeidsgeschiedenis in deze omgeving. De routes zijn tijdens de MGG verkrijgbaar (zolang de voorraad strekt).
Westerwolde
De route die start in het MOW | Museum Westerwolde (Bellingwolde) leidt langs allerlei plekken die verbonden zijn aan de grenswerken. Hoe was het door de eeuwen heen om in dat gebied te werken? En welke invloed heeft de grens daarop?
Veenkoloniën
De route door de veenkoloniën gaat langs het Veenkoloniaal Museum (Veendam). Er is aandacht voor het werk in de vervening, de landbouw, de scheepvaart en de landbouwindustrie.
Eemsdelta
Vanuit het MuzeeAquarium (Delfzijl) wordt door de Eemsdelta gefietst. Het water is in deze regio een belangrijke bron van arbeid. Vroeger bood de visserij veel werkgelegenheid, later de (chemische) industrie langs het water en natuurlijk de haven van Delfzijl.
Hogeland
Op het Hogeland kan de route gestart worden in Openluchtmuseum Het Hoogeland (Warffum). Hier wordt de agrarische sector onder de historische loep genomen. Hoe ging dat er vroeger aan toe?
Stad
Tot slot fietst u in de stad vanuit Museum aan de A / Noordelijk Scheepvaartmuseum (Groningen) langs de stedelijke bedrijvigheid in de vorm van kleine en grotere ondernemingen. Winkels en fabrieken staan hier centraal.
De routes zijn begin oktober beschikbaar in een routeboekje. Deze fietsrouteboekjes zijn te koop bij alle bovengenoemde partners voor € 5,-. In de gids staat alle relevante informatie bij bijzondere plekken in het landschap. U kunt er stil staan, een verhaal lezen, afbeeldingen bekijken – en die vergelijken met nu – en ook kunt u ter plekke of thuis filmbeelden bekijken.
9 oktober: Dag van de Groninger Geschiedenis
Georganiseerd door de Gronnger Archieven
De Dag van de Groninger Geschiedenis is terug en wel op zaterdag 9 oktober! Vorig jaar konden we helaas niemand ontvangen tijdens onze traditionele dag en organiseerden de Groninger er Archieven voor het eerst de Maand van de Groninger Geschiedenis. Dit gebeurde vooral online. Dit jaar hebben we weer een Maand met daarbinnen de Dag. Deze is anders van opzet, maar minstens zo leuk als voorgaande jaren.
Op zaterdag 9 oktober openen wij de deuren van de Groninger Archieven. In ons gebouw leiden we u langs een route, gebaseerd op de fietsroutegids Aan het werk, die we speciaal voor de Maand van de Geschiedenis maakten. Hierin vindt u vijf historische fietsroutes door de provincie. En ook tijdens de Dag gaat u met ons op reis: van Westerwolde, naar Eemsdelta en via de Stad, het Hogeland en de Veenkoloniën terug. Deze rondleidingen duren ongeveer 1 uur en 15 minuten en worden op verschillende tijdstippen gehouden.
Meld u aan en maak op zaterdag 9 oktober kennis met de werkzaamheden van boeren, monniken, schippers, arbeiders en wetenschappers en waarom deze beroepen met name in bepaalde delen van de provincie voorkwamen.
Praktisch
Aanmelden is noodzakelijk. Per rondleiding kunnen maximaal vijftien mensen mee. Aanmelden kan vanaf 23 september via deze website.
Omdat we op een veilige manier u en onze medewerkers een leuke dag willen bezorgen, vragen wij u bij binnenkomst naar een Coronatoegangsbewijs. Hiervoor gebruiken we de CoronaCheck-app. U kunt ook uw gele boekje met de benodigde stempels laten zien. Daarnaast vragen we u 1,5 meter afstand te houden van andere bezoekers en onze medewerkers.
18 september Excursie Bourtange -De excursie is vol – U kunt zich niet meer opgeven.
Augustus 2021
Geachte leden,
Bij deze willen we u uitnodigen voor een aangepast excursie-programma op zaterdag 18 september aanstaande. Zoals we u in juli lieten weten hebben we onlangs de afweging gemaakt omtrent het wel of niet laten doorgaan van de excursie naar Amsterdam. Vanwege de aanhoudende beperkingen, en vooral vanwege de lange busreis, lijkt het ons weinig aantrekkelijk en verantwoord om nu deze reis te maken. (Maar…..we hebben al weer een optie voor september 2022!)
Wij willen we u nu op diezelfde datum een mini-excursie in onze eigen regio aanbieden.
Het is dit jaar 200 jaar geleden dat Napoleon Bonaparte overleed. Op 5 mei 1821 overleed de voormalige keizer op het eiland Sint Helena, ver weg van Frankrijk. Amper tien jaar tevoren leek de zelf-gekroonde keizer nog onaantastbaar. De Franse bezetting van Nederland begon al voor de opkomst van Napoleon. In deze mini-excursie gaan we in op de invloed van Frankrijk en in het bijzonder keizer Napoleon op Westerwolde. Dit doen we in Bourtange.
14.00 uur Ontvangst in de garnizoenskerk van Bourtange, Marktplein 2a; de kerk is vanaf 13.30 uur geopend.
In een drietal mini-lezingen wordt u meegenomen langs een aantal facetten van de Franse Tijd in Westerwolde. Jochem Abbes zal een inleiding houden over het thema “de inval van de Fransen in Westerwolde in 1795 en de sporen daarvan in Bourtange en Westerwolde”.Vervolgens zal Jan Huizing een aantal voorbeeld geven van Westerwolders die te maken kregen met de wetgeving van de Franse machthebber, waarbij hij het begrip ‘ramplacanten’ zal duiden. Geert Volders gaat in op de emancipatiewet, waarmee Joden in 1796 burgerrechten kregen. Enkele jaren later werd de Nederlands Israëlitische Gemeente Bourtange opgericht. Hoe werd deze emancipatie ontvangen?
15.00 uur Pauze.
U kunt op eigen gelegenheid deze pauze invullen. Mocht u niet meedoen aan de tweede helft van het programma, dan verzoeken wij u dit bij uw opgave aan te geven.
15.30 uur Verzamelen op het Marktplein. Vanaf hier maken we een wandeling van ongeveer 5 kilometer, waarbij we onder andere de Linie Abeltjeshuis bezoeken. De wandeling gaat deels over onverhard terrein, dus zorg voor goed wandelschoeisel.
17.00 uur Terug in Bourtange, einde van het programma.
Deelname aan het programma is geheel gratis, wel is het noodzakelijk dat u zich opgeeft bij het secretariaat: secretaris-hvw@kpnmail.nl/06 23144499.
Vanwege het beperkte aantal plaatsen in de kerk is opgave dus echt noodzakelijk! Zodra opgave niet meer mogelijk is plaatsen we een bericht op onze website.
We hopen dat we u zo op veilige wijze een mooie en interessante middag in Bourtange kunnen aanbieden.
Wanneer er voldoende animo voor deze excursie in eigen regio is, overweegt het bestuur in het najaar nogmaals een mini-excursie aan te bieden!
Met vriendelijke groet,
Kineke Kuper-Dijkmeijer, Secretaris
Venneweg 15
9541 XN VLAGTWEDDE
Tel.: 0599-313529
E-mail: secretaris-hvw@kpnmail.nl