Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij uitnodigen voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 19 oktober a.s. in gebouw De Regenboog, (Dr. Bekenkampstraat 42) in Ter Apel.
De bijeenkomst begint om 13.30 uur.

Het bestuur stelt het volgende programma voor:

1. Opening, door de voorzitter.
2. Vaststelling van de agenda.
3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris en de penningmeester
4. Rondvraag/w.v.t.t.k.
5. Pauze.
6. Lezing door dr.Remi van Schaik:

Westerwoldse relaties met Corvey, Osnabrück en Münster

Sinds geruime tijd loopt een archeologisch-historisch samenwerkingsproject van voormalig provinciaal-archeoloog Henny Groenendijk en mediëvist Remi van Schaïk waarin geprobeerd wordt de al zo’n twee eeuwen oude beeldvorming rond Westerwolde als een eeuwenlang tamelijk geïsoleerde regio en ‘uithoek’ op losse schroeven te zetten. Dat is work in progress. Het gebeurt door alle archeologische vondsten en sporen grondig te inventariseren en opnieuw te analyseren, maar in de context van resultaten van een kritische (her)lezing van de bewaard gebleven historische bronnen en van alle studies die in de loop der tijd over de regio zijn verschenen. Westerwolde wordt daarbij in een breed geografisch en historisch kader geplaatst. In deze presentatie zal het accent liggen op het kersteningsproces in de noordelijke regio’s van het huidige Nederland en Duitsland, en speciaal de opbouw van een kerkelijke organisatie in een gebied dat het lange tijd heeft moeten stellen zonder een herkenbaar sterk overheidsgezag. Daarin alleen al zal blijken dat dat vermeende isolement met een grote korrel zout moet worden genomen. Ook zullen wellicht ‘heilige’ Westerwoldse huisjes zoals gangbare aannames omtrent de ouderdom van kerken het moeten ontgelden.

Dr Remi van Schaïk was laatstelijk (tot oktober 2015) als universitair docent verbonden aan de leerstoelgroep Middeleeuwse Geschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen en publiceert veel over Noord- en Oost-Nederlandse lokale en regionale geschiedenis.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 19 oktober te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
K. Kuper-Dijkmeijer, secretaris

Dit jaar gaat de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 21 september op excursie naar de historische stad Kleef en Huis Bergh te ‘s-Heerenberg.
De band met Westerwolde wordt gevormd door de dynastieke lijnen van leenheren, gouverneurs en stadhouders… én een vredesverdrag.

Wellicht herinnert u zich dat we in 2015 stil stonden bij de Eerste Munsterse Oorlog naar aanleiding van ‘350 jaar Slag bij Jipsinghuizen’ op 26 september 1665. De noordelijke flank van het leger van prins-bisschop Christoph Bernhard van Galen viel Westerwolde binnen met de bedoeling om Groningen te veroveren. Hoewel de voorhoede van het Munsterse leger bij Jipsinghuizen werd teruggeslagen, was de consternatie groot en de Staten van Stad & Lande benoemden in allerijl graaf Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679) tot kapitein-generaal en chef der militie. Onder diens opperbevel werden de Munstersen, die via de Hondsrug alsnog in Oost-Groningen waren doorgedrongen, teruggedrongen en uiteindelijk verslagen. Graaf Johan Maurits was sinds 1647 stadhouder van het hertogdom Kleef en in die stad werden de vredesonderhandelingen met de bisschop van Munster gevoerd en op 18 april 1666 ondertekend. De graaf heeft in zijn geliefde residentiestad vele sporen nagelaten zoals de beroemde “Kleefse Tuinen”, die grote invloed op de tuinarchitectuur van de 17^eeeuw hebben gehad. Nog altijd wordt het stadsbeeld gedomineerd door het residentieslot de Zwanenburg, ooit bezit van het grafelijk geslacht Van der Marck (“onze” gravin Margaretha van Arenberg was ook een geboren Van der Marck).
We sluiten de excursie af op de grootste waterburcht van ons land, het Huis Bergh in ’s-Heerenberg. Hier woonde ooit Maria van Nassau, een zus van “onze” Willem van Oranje, die gehuwd was met de Spaansgezinde graaf Willem van den Bergh. Eén van hun zestien (!) kinderen was Frederik, die nog enige tijd in Spaanse dienst stadhouder van Groningen zou zijn.

Voor de excursie willen we het volgende programma voorstellen, waarbij de tijden bij benadering zijn (behalve de vertrektijden) en wijzigingen zijn voorbehouden.

Programma

8.30 u.             Vertrek vanuit Sellingen, bij het Gemeentehuis, Dorpsstraat 1

Tijdens de rit naar Kleef zal een korte sanitaire stop worden gemaakt. Koffie/thee drinken kan in de bus, wel zelf meenemen!    

 11.00 u.            Rondleiding (Nederlandstalig) door de Zwanenburcht

                        N.B.: een deel van de burcht is niet rolstoelvriendelijk.

 12.30 u.            Vrije middagpauze in Kleef

In het centrum zijn voldoende en gevarieerde lunchmogelijkheden.

14.00 u.            Vertrek uit Kleef met een tussen stop bij de Kleefse Tuinen

Het verzamelpunt zal bij aanvang van de excursie bekend gemaakt worden. Bij het Restaurant ‘Altes Landhaus im Forstgarten’ drinken we koffie/thee en zal een toelichting over de Kleefse Tuinen worden gegeven. Tevens mogelijkheid om een korte wandeling door de Tuinen te maken. Vertrek 15.15 uur naar ‘s-Heerenbergh.

15.45 u.            Rondleiding door het Huis Bergh

17.30 u.            Vertrek uit Huis Bergh

Halverwege de terugreis gebruiken we een gezamenlijke maaltijd. Bij deze maaltijd zijn twee consumpties inbegrepen.

21.00 u.            Terug in Sellingen

Deelname en aanmelding

De kosten voor de dag bedragen € 59,00 per persoon(inclusief vervoer Sellingen – Kleef – ‘s-Heerenberg – Sellingen, entree- en rondleidingsgelden Zwanenburg en Huis Bergh, koffie/thee in de Kleefse Tuinen, avonddiner + twee consumpties).

Aanmelding vindt plaats door (per deelnemer) € 59,00 over te maken naar de bankrekening van de Historische Vereniging Westerwolde: IBAN NL80RABO0358606063.

Vermeld bij uw betaling uw naam en adres, dan weet de penningmeester wie zich heeft opgegeven. Bij deelname aan de excursie wordt er geen bevestigingsbericht meer gestuurd, maar mocht u daar toch prijs op stellen dan kunt u uw e-mailadres bij uw betaling opgeven. Wanneer er te veel aanmeldingen zijn, dan wordt uw betaling natuurlijk direct teruggestort. De webmaster plaatst een bericht op onze website zodra alle plaatsen gereserveerd zijn, want ook dit jaar geldt: vol = vol.

Kortom alle reden om mee te gaan voor een interessante – en gezellige! – dagtocht naar Kleef en ‘s Heerenberg. We hopen op een goede opkomst!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
Kineke Kuper-Dijkmeijer, secretaris

Venneweg 15
9541 XN  VLAGTWEDDE
tel. 0599-313529

Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij u uitnodigen voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 15 juni a.s. in het dorpshuis De Voortgang, (Kerkstraat 10) te Wedde.
De bijeenkomst begint om 13.30 uur.

Het bestuur stelt het volgende programma voor:

1. Opening, door de vicevoorzitter.
2. Vaststelling van de agenda.
3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris en de penningmeester.
4. Rondvraag/w.v.t.t.k.
5. Pauze.
6. Voordracht van de heer drs. J.G. Abbes over het thema Westerwolde Stadsjurisdictie 1619-1798. Het is dit jaar 400 jaar geleden dat de stad Groningen de leenheerlijke rechten van Westerwolde in handen kreeg. Een lange periode van stadsbestuur volgde waaraan pas in de Franse Tijd formeel een einde kwam. Groningen zou echter pas rond 2000 afstand doen van haar laatste stadsbezittingen (o.a. rond Ter Apel). Wat waren de Groninger belangen in onze landstreek? Wat betekende het stadsbestuur voor de Westerwolders in de 17^e en 18^e eeuw? Waar vinden we in het landschap sporen terug van de invloed en de bezittingen van de stad Groningen? Aansluitend op zijn voordracht zal Abbes een kleine rondgang leiden in en bij de historische dorpskerk van Wedde (tegenover De Voortgang) en – eventueel – naar de borg te Wedde.
7. Sluiting van de vergadering.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 15 juni te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
K. Kuper- Dijkmeijer, secretaris.

Geachte leden,

Hierbij nodigen wij u uit voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 15 december a.s. in Het Buurthuis te Harpel,  Molenkampweg 30.
De bijeenkomst begint om 13.30 uur. Het bestuur stelt het volgende programma voor:

1. Opening, door de voorzitter.
2. Vaststelling van de agenda.
3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris
4. Rondvraag/w.v.t.t.k.
5. 
   Lezing door de heer Ruud Weijdeveld over het communistische verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog in Oost-Groningen. Door de ligging van een aantal concentratiekampen in het aangrenzende Emsland, kwamen Groningse communisten al vroeg in aanraking met ondergrondse werkzaamheden. Zo boden zij onder andere hulp aan mensen die uit deze kampen gevlucht waren. Tijdens de bezetting kwamen vele communisten – ook in Westerwolde – actief in verzet. Eind 1940 werd hun eerste illegale verzetskrant uitgegeven: Noorderlicht. Velen betaalden voor hun verzetsactiviteiten de hoogste prijs, maar na de oorlog bleef erkenning voor deze groep uit. Weijdeveld deed vele jaren onderzoek naar het communistische verzet in Groningen. Dit resulteerde in 2014 tot de tweedelige publicatie Het communistische verzet in Groningen 1940-1945. Na afloop van de vergadering is het mogelijk dit boek aan te schaffen.
6. Vervolg lezing. Gelegenheid tot het stellen van vragen.
7. Sluiting van de vergadering.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 15 december te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Let u ook op de lezingen van het MOW Bellingwolde! Op onze website uitgebreide informatie.
– donderdag 22 november: Marianne Kruijswijk: De strijd voor het algemeen kiesrecht in Oldambt.

– donderdag 29 november: Anna van der Molen: georganiseerd verzet in WO II
– donderdag 6 december: Tjarko van Dijk en Obby Veenstra: Karl Marx in Oost-Groningen

Elke lezing start om 20 uur. U kunt vanaf 19.30 uur in het museum terecht. De                  toegang bedraagt € 5,00 en voor leden van de HVW € 4,00, inclusief entree museum en een kopje koffie of thee. 

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
K. Kuper-Dijkmeijer, secretaris

Graag willen wij u hierbij uitnodigen voor de (herdenkings-)bijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 3 november 2018 in de Hervormde kerk (Marktplein 2A) te Bourtange. De bijeenkomst begint om 13.30 u.

De eerder aangekondigde ledenbijeenkomst in oktober is dus verplaatst naar 3 november! Dit bericht is op 24 oktober 2018 aangepast i.v.m. een wijziging in het programma.

Na de herdenking van 450 jaar verovering van het Huis te Wedde als aanloop naar de Slag bij Heiligerlee in 1568, hebben we dit jaar nog een bijzonder jaar te gedenken. In 1593 werd Westerwolde namelijk veroverd door graaf Willem Lodewijk van Nassau namens de Staten-Generaal. Het was het voorspel op de belegering en verovering van de stad Groningen door prins Maurits in het daaropvolgende jaar (de ‘Reductie’ van Stad & Lande in 1594).

Sinds het “Verraad van Rennenberg” in 1580 was onze provincie in Spaanse handen en 13 jaar later begon de “Groninger schansenkrijg” om ook onze provincie aan de Unie van Utrecht toe te voegen. In 1593 werd Oost-Groningen in het krijgstoneel betrokken, waarbij Willem Lodewijk de Spaanse bevelhebber Francisco Verdugo als tegenstander tegenover zich vond. Onder wisselende krijgskansen, waarbij o.a. de Bellingwolderzijlschans (Oudeschans) werd aangelegd, het Huis te Wedde werd veroverd en heroverd en de schans te Bourtange uiteindelijk werd ingenomen en voltooid, lukte het plan. Op 28 oktober kwam Willem Lodewijk voor het Huis te Wedde, verdreef de Spaanse bezetting definitief en trok verder naar Bourtange waar hij de schans bezichtigde. De gebeurtenissen waren van groot militair-strategisch belang en markeerden het begin van “Westerwolde Generaliteitsland”. Het is dit jaar 425 jaar geleden dat deze gebeurtenissen zich in onze landstreek hebben afgespeeld. Voor onze vereniging (en Westerwolde!) belangrijk genoeg om in een passende bijeenkomst hierbij stil te staan.

Het bestuur stelt het volgende programma voor: z.o.z.

Programma

1. Welkom
2. Toelichting van het programma.
3. ‘Oranje en Nassau in de Tachtigjarige Oorlog’, door historicus Arnout van Cruyningen. In zijn voordracht zal Van Cruyningen de rol belichten van Willem van Nassau, Prins van Oranje, en zijn talrijke Nassause verwanten in de Tachtigjarige Oorlog. Niet alleen de Prinsen van Oranje maar vele telgen uit andere takken van het Huis Nassau waren als militair betrokken bij de strijd in de Nederlanden. Twaalf ‘Nassause Helden’ gaven zelfs hun leven in die strijd. Arnout van Cruyningen publiceerde diverse boeken over het Huis Oranje-Nassau en de Nederlandse geschiedenis. Zijn recentste uitgaven zijn ‘Stadhouders in de Nederlanden’, ‘De Tachtigjarige Oorlog’, en ‘De Opstand 1568-1648’.
4. Pauze
5. ‘De verovering van Westerwolde in 1593 en de langdurige gevolgen daarvan’, door historicus Jochem Abbes. In zijn voordracht zal Abbes ingaan op de ‘Groninger schansenkrijg’, de rol en persoon van graaf Willem Lodewijk en de verstrekkende betekenis van 1593, “het jaar van de bevrijding van Oost-Groningen” (Overdiep) voor Westerwolde. Zijn bijdrage is tevens de inleiding op het volgende onderdeel van het programma.
6. Onthulling van het wapen van prins Willem van Oranje-Nassau in de kerk.
7. Dankwoord en afsluiting.
8. Receptie/borrel.

Het bestuur hoopt velen van u te mogen begroeten bij deze bijzondere bijeenkomst. Neemt u gerust een introducé mee. Graag tot dan!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,

Kineke Kuper-Dijkmeijer, secr.