Categorie archieven: Nieuws

Historische Avonden 2017

Geplaatst op door

Dit najaar staat het MOW, museum te Bellingwolde, in het teken van de geschiedenis van Westerwolde en de verdere regio, met de zeer diverse lezingenreeks Historische Avonden. In samenwerking met de Historische Vereniging Westerwolde biedt het museum maar liefst 7 lezingen.

26 september Kanalisatie in Westerwolde Tjarko van Dijk

3 oktober 500 jaar Reformatie in Westerwolde en Reiderland Jochem Abbes

10 oktober Weerslag Eerste Wereldoorlog in Westerwolde Geert Volders

17 oktober Controverse Orangisme Patriottisme Jochem Abbes

24 oktober Het ontstaan van de grens in Westerwolde Herman Posthumus

31 oktober Grensbewaking Westerwolde door de Marechaussee Koos Schipper

7 november De ruilverkaveling in Bellingwolde en Blijham Scholto ten Have

Elke lezing start om 20 uur. U kunt vanaf 19:30 uur in het museum terecht.
Historicus Tjarko van Dijk leidt elke spreker in.

De toegang bedraagt € 4,50, inclusief entree museum en een kopje koffie of thee. Van plan om meerdere lezingen te bezoeken? Koop een passende strippenkaart.

€ 10 voor 3 lezingen
(€ 3,50 korting)
€ 15 voor 5 lezingen
(€ 6,50 korting)
€ 22 voor alle lezingen
(€ 9,50 korting)

Graag tot ziens op de Historische Avonden,
namens de Historische Vereniging Westerwolde en het MOW,

Obby Veenstra
Directeur het MOW

Dinsdag 26 september
Kanalisatie van Westerwolde
Tjarko van Dijk

In plaats van de eerder geplande lezing over Veldnamen neemt historicus Tjarko van Dijk je mee op een koetsreis van historische betekenis. 120 jaar geleden, in de zomer van 1897, maakte een aantal notabelen uit de regio een reis per Landauer, van Nieuweschans naar Ter Apel. De heren wilden de situatie in Westerwolde onder de aandacht brengen en dan vooral de noodzaak tot kanalisatie. Het graven van kanalen moest niet alleen de afwatering maar ook de toegankelijkheid van Westerwolde bevorderen en zo de streek tot bloei brengen. In een verslag, Westerwolde in woord en beeld, legden zij de reis en hun toekomstdromen vast. Tussen 1905 en 1920 kwamen de voorziene kanalen daadwerkelijk gereed. Dit legde de basis voor het Westerwolde zoals wij dat nu kennen.

 

Dinsdag 3 oktober
500 jaar Reformatie in Westerwolde en Reiderland
Jochem Abbes

500 jaar geleden, op 31 oktober 1517 sloeg Maarten Luther 95 stellingen aan de slotkapel van Wittenberg. De stellingen raakten cruciale geloofskwesties die breed leefden in de samenleving. Door de onverwacht snelle verspreiding en de weerstand van kerk en staat escaleerde de zaak tot een grootschalige kerkelijke hervormingsbeweging. In Europa braken verschillende godsdienstoorlogen uit. Ook in Westerwolde en Reiderland had de Reformatie ingrijpende gevolgen die tot op de dag van vandaag zichtbaar zijn. In de eerste helft van zijn lezing gaat historicus Jochem Abbes in op de grote vragen van de Reformatie, en in de tweede helft op de impact daarvan op Oost-Groningen.

Dinsdag 10 oktober
Weerslag Eerste Wereldoorlog in Westerwolde
Geert Volders

Terwijl een groot deel van Europa in de zomer van 1914 ten strijde trok, bleef Nederland neutraal. Toch merkte men in een grensregio zoals Westerwolde onmiddellijk dat er iets was veranderd. Kerkklokken kondigden de mobilisatie af. Dienstplichtigen vertrokken naar de verdedigingslinies, in afwachting op wat komen ging. In plaats van enkele weken zou de oorlog ruim vier jaar duren. De overheid voerde diverse beperkende maatregelen in met een weerslag op de handel en het dagelijks leven. Economische teruggang, schaarste en vluchtelingenproblematiek behoorden tot de gevolgen van ‘De Grote Oorlog’. Historicus Geert Volders vertelt deze avond uitgebreid over de weerslag van de oorlog op deze regio.

Dinsdag 17 oktober
Controverse Orangisme Patriottisme in Westerwolde en Reiderland in de 18e eeuw | Jochem Abbes

Jochem Abbes bespreekt in deze lezing de tegenstellingen tussen Patriotten (voorstanders van de republiek) en Orangisten (voorstanders van een sterk bewind onder Oranje) in Groningen. Deze tegenstelling groeide in de tweede helft van de 18e eeuw. Economisch ging het slecht en onder de bevolking heerste ontevredenheid. Toen in 1780 de Vierde Engelse Oorlog uitbrak, sloeg de Republiek een slecht figuur. Velen riepen om een zondebok en vonden die in stadhouder Willem V. Patriotten, geïnspireerd door Verlichtingsfilosofen, eisten meer democratie en richtten overal gewapende genootschappen op. Hierbij stuitten zij op verzet van Orangisten. In Groningen waren in de Ommelanden veel Patriotten actief, terwijl men in de Stadsjurisdicties overwegend Orangist was. Westerwolde en het Reiderland behoorden juist tot het Orangistische kamp. Waarom was dat?

Dinsdag 24 oktober
Het ontstaan van de grens in Westerwolde
Mr. Herman Posthumus

Historicus Herman Posthumus neemt ons mee op een tocht langs de rijksgrens van Groningen en Drenthe, meer specifiek langs de grens van Westerwolde. Hoe oud is die grens? Sinds wanneer markeren grenspalen die grens? Waarom legde men kilometerslange leidijken aan? Waarom verlegde men na de Tweede Wereldoorlog de rijksgrens van Westerwolde in oostelijke richting? Sinds wanneer is de Westerwoldse Aa geen grensrivier meer? Al deze vragen komen aan de orde in deze presentatie.

Dinsdag 31 oktober
Grensbewaking Westerwolde door de Marechaussee
Koos Schipper

Koos Schipper, Kapitein b.d. van de Koninklijke Marechaussee, vertelt over de geschiedenis van de grensbewaking in Westerwolde door de Koninklijke Marechaussee. In 1890 zette de Koninklijke Marechaussee twee brigades uit in het Oldambt en Westerwolde en wel in Nieuweschans en Vlagtwedde. In 1902 volgde de brigade Ter Apel en in 1921 de brigade Bellingwolde. Deze brigades kwamen er meestal op verzoek van lokale autoriteiten. Deze wensten politiezorg bij illegale grensoverschrijding en het bewaken van de lokale wegen tegen ‘landlopers, stropers en dronken gespuis’ zoals een lokale bestuurder het omschreef. Aan de jarenlange grensbewaking van de Marechaussee samen met de douane kwam een einde op 14 juni 1985. Nederland ondertekende de Verdragen van Schengen waarmee de grenzen binnen de Europese Unie kwamen te vervallen.

Dinsdag 7 november
De Ruilverkaveling in Bellingwolde en Blijham
Scholto ten Have

Oud landbouwer Scholto ten Have diept herinneringen op aan de ruilverkaveling Blijham-Bellingwolde. Halverwege de vorige eeuw vond op de rand van Westerwolde en Oldambt een belangrijke cultuurtechnische ingreep plaats: de ruilverkaveling Blijham-Bellingwolde. Deze ruilverkaveling was in grootte niet spectaculair, maar greep diep in op het landschap, waarvan de structuur volledig veranderde. Daarbij dempte men de eeuwenoude rivier de Westerwoldse Aa over een grote lengte. Voor de landbouwers betekende de ruilverkaveling een grote stap voorwaarts. Het geeft hen ook nu nog een voorsprong in de bedrijfsvoering. Met de inzichten van nu kunnen we echter ook stellen dat de ingreep meer rekening had kunnen houden met het landschap.

Uw kunt via deze link de folder bekijken of downloaden.

MOW | Museum de Oude Wolden
Hoofdweg 161
9695 AE Bellingwolde
0597 – 531 509

Lezen deze Ganzekukens in Terra Westerwolda?

Geplaatst op door

Onze bestuursleden Jan Huizing en Kineke Kuper waren zaterdag 9 september namens de Historische Vereniging Westerwolde met een stand aanwezig in Vriescheloo op de Cittaslowdag van de nieuwe gemeente Westerwolde.
Jan Huizing mailde het volgende bij onderstaande foto. “Zie ik dat nou goed? Lezen deze Ganzekukens in Terra Westerwolda?

Het was een foto van onze stand in het “Ganzenust”. Wij zijn net klaar met het inrichten. Buiten staan een heleboel mensen in de regen de opening bij te wonen. Stilte voor storm zo gezegd. Na de middag scheen af en toe de zon en kwamen er meer mensen.
Toch weer drie nieuwe leden erbij”.

Waar Jan natuurlijk niet op had gerekend, was dat er nog meer fotografen rondliepen en dat Jan met de pet ook met een Ganzekuken op de foto is gekomen.

En om de feestvreugde helemaal compleet te maken werd ons ander bestuurslid Harm Prenger ook nog eens met boer Geert vereeuwigd.

Met dank aan Christina Glazenborg van RTV Westerwolde voor de foto’s.

Westerwolds Landrecht vertaald

Geplaatst op door

Ons lid Luuk Houwing uit Stadskanaal heeft een vertaling gemaakt van het Westerwolds Landrecht van 1470, vanuit de versie van A.Q van Swinderen voor Pro Excolendo Jure Patria uit 1807.

Op de website van De Westerwolders*) is deze vertaling te vinden via deze link: https://sites.google.com/site/westerwolders/het-recht

*)Een groep enthousiaste grote en kleine lieden uit het Noord-Oosten van Nederland, die een beetje verslaafd zijn aan het middeleeuwengevoel en die zich geheel vrijwillig, zonder welke dwang dan ook, af en toe terug verplaatsen in de tijd. Dat doen zij door middel van re-enactment, oftewel het laten zien, voelen, ruiken en horen van een stukje geschiedenis. In hun geval willen zij u een kleine impressie geven van het dagelijks leven van een boerengemeenschap in Westerwolde in de late middeleeuwen.
zie ook www.westerwolders.nl

Project Spinbarg: een groot project rond Groningse volksverhalen in Wedde

Geplaatst op door

Vanaf vrijdag 15 tot en met zondag 17 september is men met de voorstelling in Wedde. In dit weekend organiseren we ook allerlei extra activiteiten rond volksverhalen met mensen en organisaties in de directe omgeving (bijvoorbeeld de Giezelbaargbloazers en de Dorpsraad Wedde).  Voor deze gelegenheid ligt  de Familietrouw, het oudste nog varende Groningse vrachtschip dat nog helemaal in authentieke staat is, in de Westerwoldse A bij het gemeentehuis van Bellingwedde.

2 en 3 september a.s. Middeleeuws Ter Apel dit jaar thema bouwen

Geplaatst op door

Ter Apel – In de middeleeuwen kwam er heel wat kijken bij een bouwwerk zoals dat van Klooster Ter Apel. Er waren natuurlijk nog geen vrachtwagens en machines. Alles werd met de hand gemaakt. Of met behulp van werktuigen, die ook eerst met de hand gemaakt moesten worden. Hoe dat in zijn werk ging kunnen bezoekers van Middeleeuws Ter Apel dit jaar in het echt komen bekijken of er zelfs een steentje aan bijdragen.

Middeleeuwse bouwplaats

“Dit jaar gaan we bouwen”, vertelt bouwmeester Marius de Bruijn van Middeleeuws Ter Apel enthousiast. “Er komt een ware middeleeuwse bouwplaats op het evenement, waar bezoekers de vaklieden aan het werk kunnen zien, maar ook zelf mogen helpen. Bij een klooster zien we niet alleen de karakteristieken van klooster- en kerkbouw, maar ook die van huizenbouw. Bij het kloostercomplex hoorden immers veel omringende gebouwen. Op Middeleeuws Ter Apel 2017 gaan we daarom samen met de bezoekers bouwen aan een kloostergewelf en een lemen huis, waarvan eerst de fundering wordt gelegd met kloostermoppen.”

Kloostergewelf

Een kloostergewelf is een gewelf, dat ontstaat als twee gelijke tongewelven elkaar in een rechte hoek van 90° snijden. Het gewelf ontstaat door alle vier muren in een boogvorm op te metselen en is daardoor net het tegendeel van het kruisgewelf of graatgewelf, waar de gewelfkappen de dragende elementen zijn. Een kloostergewelf kan ook als een vierkante koepel beschouwd worden.
Vaklui aan het werk
Niet alleen was er veel geld nodig om te bouwen, er waren dus ook heel veel vakmensen nodig. Helemaal bovenaan stond de bouwmeester, hij was niet alleen de architect, maar ook de opzichter en de aannemer. Hij gaf leiding aan het werk en hield contact met de opdrachtgever. Verder waren er timmerlieden, metselaars, steenhouwers, glas-in-loodzetters, smeden, dakdekkers, etc. Veel van deze vakmensen zullen bezoekers op Middeleeuws Ter Apel ook echt aan het werk zien en in sommige gevallen zelfs mogen helpen.

Over Middeleeuws ter Apel

Middeleeuws Ter Apel is een van de meest authentieke middeleeuwse evenementen in Nederland, dat plaats vindt bij het Klooster in Ter Apel. Het voert de bezoeker terug naar het jaar 1465, het jaar waarin het Kruisherenklooster in Ter Apel in gebruik werd genomen. Het evenement vindt elk jaar in het eerste weekend van september plaats, dit jaar dus op 2 en 3 september.
Natuurlijk is er buiten het thema om nog heel veel meer te zien en te doen dit weekend. Wat dacht je van de veldslag waar de ridders elkaar bevechten. Boogschieten op de boogschietbaan. Bij diverse deelnemers kunnen de bezoekers meedoen aan leuke doe-dingen zoals bijvoorbeeld vilten. Er is een speurtocht voor de kinderen. En wat dacht je van op de foto in middeleeuwse kleding met het hele gezin. Op zaterdag is er het middeleeuwse banket, waar men van te voren op kunt inschrijven via de website, www.middeleeuwsterapel.nl. Laat de pannenkoeken je smaken en misschien daarna een zelfgebakken stokbroodje? Eigenlijk is een dag te kort om alles te zien en te doen dus.

Zomernummer Terra Westerwolda verschenen

Geplaatst op door

Binnenkort ontvangen de leden van de Historische Vereniging Westerwolde het zomernummer van Terra Westerwolda. Het blad is in de loop van juli ook weer verkrijgbaar bij verschillende (boek)winkels in de regio en bij boekhandel Godert Walter in Groningen.

Plaggenhut op het Weenderveld
Marten Fokkens, onze webmaster, plaatst met enige regelmaat oude foto’s op de website van de HVW. Onlangs was dat een zwart-witfoto van een plaggenhut. ‘Weenderveld – Weenderwieke’ was de enige informatie die erbij stond. Een oproep had resultaat. Dankzij onze leden Gré Fennema en Berend Potse kwam Hans ter Heijden op het spoor van Tetje (90) en Joke (88) Swarts uit Vlagtwedde. Met hen bezocht hij de plek waar de hut stond. Hun grootouders woonden er, maar zelf werden ze ook in zo’n hut geboren.

Willem Heero Dinkla
De plaggenhut droeg de naam ‘Arbeid adelt’. Het had ook de naam kunnen zijn van de statige boerderij van het geslacht Dinkla in Bellingwolde. Tjarko van Dijk interviewde Willem Heero Dinkla over het ‘werken met de krachten van de natuur’. Over arbeiderswoningen in de gemeente Vlagtwedde schreef Joop Tilbusscher een rijk geïllustreerd artikel. Ook is er aandacht voor een bijzondere oorlogsfoto en het helaas afgebroken Hotel de Poort in Ter Apel.

Vaste rubrieken
In de rubriek ‘Literatuurgeschiedenis’ een artikel over Ammo Henderikus Smith, de in Onstwedde geboren schrijver van ‘Roege Wilt’. Hij publiceerde onder de schuilnaam Gerrit Witse ook gedichten in de bundel ‘Schoulappers’. Jan Huizing beschrijft in ‘Uitgelicht’ een wel heel bijzonder relatiegeschenk en dook ook weer de Groninger Archieven in voor zijn rubriek ‘Uit de geschiedenis van Westerwolde’. Maar er is meer. Leest u maar!
____________________________

Lidmaatschap
Leden van de Historische Vereniging Westerwolde ontvangen het blad automatisch; de kosten voor het lidmaatschap bedragen slechts € 20,00 per jaar (m.i.v. 1 januari 2018 € 25,00). Ook lid-abonnee worden? Klik dan hier.
Het blad is voor € 4,95 ook te koop bij diverse winkels in de regio. Het verschijnt drie keer per jaar. Het volgende (winter)nummer komt in november 2017 uit.
Reacties
Voor reacties of ideeën voor artikelen kunt u contact opnemen met Hans ter Heijden, telefoon: 0599 313 811 / 06 51 05 65 65; e-mail: taalschuur@hetnet.nl

Gehackt

Geplaatst op door

Onze website was weer eens gehackt, daardoor moest de provider een oude versie van de website terugzetten. Dat mensen hier lol aan hebben is onbegrijpelijk. Aan de webmaster de schone taak om de verloren gegane berichten weer op te duikelen. We doen ons best om alles weer zoveel mogelijk te herstellen. Als u wat mist dan weet u nu hoe dat komt.