Feiten en verhalen over het “rijke” Joodse Leven – Lezing door Wout van Bekkum

Doorgestuurd bericht:
Mogelijk heeft u of uw leden interesse in onderstaande lezing. Het is een openbare lezing dus voor iedere geïnteresseerde toegankelijk.
Al het goede,
Bestuur Nut-Winschoten
Secretaris K.B. van Slochteren

Feiten en verhalen over het “rijke” Joodse Leven.

Over enige weken is het weer 4 mei en herdenken we op meerdere plekken in onze gemeente alle slachtoffers vanaf 1940 tot 2022 die stierven in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Kenmerkend daarbij is altijd de aandacht tijdens de 4 mei herdenkingen voor de vele uit het Oldambt weggevoerde Joden.
Maar wie waren die Joden die sedert het einde van de 17e eeuw een onuitwisbare stempel hebben gedrukt op de gemeente Oldambt, wat was hun cultuur en wat deden ze voor onze gemeente?
Dinsdag 19 april 2022 is er een lezing in de Boschpoort te Winschoten met als spreker de emeritus-hoogleraar Midden-Oosten studies aan de Rijks Universiteit van Groningen die ook bijzonder hoogleraar was inzake de geschiedenis en cultuur van het jodendom aan de Universiteit van Amsterdam de professor dr. W.J. (Wout) van Bekkum.


Deze professor is een van de belangrijkste kenners in Nederland van de Joodse geschiedenis en de Joodse taal. Hij heeft maar liefst 277 publicaties op zijn naam. Als tolk van `t olle volk heeft deze professor het Gronings-Jiddisch vastgelegd. Hij kent alle woorden in het Gronings, die van oorsprong onderdeel uitmaakten van de Joodse taal en kan als geen ander vele boeiende verhalen opdiepen uit de rijke Joodse geschiedenis van de gemeente Oldambt met goede en slechte decennia. Bovendien: hij is zelf in 1954 geboren te …… Winschoten.

Wie waren Balletje van Berg, Klaartje de Beer, Saul van Messel, Jaap Meyer, Etty Hillesum? Wie waren lid van Allebé en Bato? Welke taal werd er gesproken onder de veehandelaren op de Adrillenmarkt? Wat was de rol van de sjoel in de Bosstraat te Winschoten? Waarom heet of heette handelsstad Winschoten ook Sodom en/of Lutje Mokum? Wat betekent geordende Kille? Waarom werkten Joodse veenarbeiders in Oude Pekela bij Feike Clock?
Kortom het wordt een zeer interessante lezing over de historie van het Joodse Leven met professor W.J. van Bekkum op dinsdag 19 april in De Boschpoort, het Boschplein 2 te Winschoten. Aanvang 19uur30. Een lezing waar iedereen met interesse voor de geschiedenis van de gemeente Oldambt welkom is. De toegang bedraagt inclusief twee consumpties 10 euro. Leden van het NUT 5 euro korting.

Voorjaarsnummer Terra Westerwolda verschenen

Het is voorjaar! De krokussen en narcissen staan in bloei, én het voorjaarsnummer van Terra Westerwolda ligt inmiddels bij onze abonnees en is weer verkrijgbaar op de vaste verkooppunten.

De ‘fabrieksboerderij’ in Veelerveen

Jan van Linge werd geboren in Dedemsvaart, maar na de HBS in Meppel en de landbouwschool in Groningen werd hij in 1958 assistent-bedrijfsleider en vanaf 1962 bedrijfsleider op de boerderij die hoorde bij de Aardappelmeelfabriek Westerwolde in Veelerveen. Tot aan zijn pensioen in 1992 werkte Jan op de boerderij. Tjarko van Dijk sprak met hem over zijn jeugd in Overijssel en werkzame leven in Westerwolde.

De tragedie van Isaac Hartog

Geert Volders stuitte op het dossier van Isaac Hartog, die in de zomer van 1807 vastzat in de gevangenis in Wedde. Met een paardendiefstal, een arbeidsconflict binnen het leger, een boze vrouw en een gevangenisstraf heeft het alle ingrediënten voor een kleine tragedie.

‘Een werk van beteekenis’

Tussen krantenknipsels en oude papieren vond Hemmo Clevering de koopakte uit 1911 van een boerderij in Jipsingboermussel waarin werd verwezen naar de verharding van de Schaalbergerweg, welke in 1904 toegezegd was, maar pas in 1928 werd voltooid. De vondst riep vragen op: Waarom heet die weg eigenlijk zo? En waarom duurde het 24 jaar voordat de verharding van de weg gerealiseerd werd? Hemmo Clevering beantwoord deze vragen in zijn artikel over de Schaalbergerweg.

En verder…

Uit de collectie van het MOW | Museum Westerwolde worden dit keer oorijzers uitgelicht als sprekend object. Jakob Been vertelt over de historische verhalen uit Ter Apel die hij opschreef en publiceerde in het boek Grepen uit het verleden van Ter Apel. In ‘Het portret van’ staan Harm Schuring en Geertje van Hateren centraal. Lieuwe Jongsma schreef over het Spaanse diep, een kanaal dat nooit voltooid werd. Verder het tweede deel van boeren tot bankiers over de familie Trenning en het bankwezen in Onstwedde. En uiteraard de vaste rubrieken zoals het nieuws van de Historische Vereniging Westerwolde en de laatste historische actualiteiten.

 

Binnenkort verschijnt het boek over Erve Up ten Thije, eene boerenbehuizing met erf en tuin gelegen te Onstwedde.


Erve Up ten Thije, eene boerenbehuizing met erf en tuin gelegen te Onstwedde.

In juni 2016 kochten René en Gerda Nijenbrinks de boerderij aan de Dorpsstraat 1 te Onstwedde. Een beslissing die hen door velen werd afgeraden. Het pand verkeerde in vergaande staat van verval en bezat allang niet meer de allure die het vroeger gehad moest hebben. Maar ze waren vast van plan om dit Doornroosje weer uit haar slaap te laten ontwaken. Om er weer een boerderij van te maken die een thuis voor hen zou worden en een genot om te aanschouwen. En dat is gelukt! Het pand is inmiddels in zijn geheel gerenoveerd en gerestaureerd en zoveel mogelijk terug gebracht in de oorspronkelijke staat. Maar dan wel volgens de eisen en maatstaven van deze tijd.

Gedurende de verbouwing ontstaat er steeds meer interesse in de historie van dit beeldbepalende pand. Dit is immers een plek waarvan de historie bijna 600 jaar terug gaat in de tijd. Van een bezwaarschrift tegen de Addinga’s op de burcht in Wedde in 1475 tot de onthulling van de naam van de boerderij in 2020. Het besluit was dan ook snel genomen on een boek uit te geven over deze bijzondere plek.

De afgelopen 5 jaar is Gerda druk bezig geweest om zoveel mogelijk gegevens aangaande dit erf boven water te krijgen. Dit is uiteindelijk uitgemond in een lijvig boek van 240 pagina’s op A4-formaat, van een zware kwaliteit papier en is rijk geïllustreerd met afbeeldingen, kaarten en foto’s. Daarnaast bevat het een fotorapportage van de verbouwing.

Bestellen:
De prijs van het boek bedraagt bij voorintekening €20,00. Geef uw bestelling door via e-mail (gerda.nijenbrinks@nmsbv.eu), vóór 31 maart. Intekenen kan ook tijdens de ALV van de Historische Vereniging op zaterdag 26 maart.

Afhalen kan op:

Zaterdag 2 april aanstaande tussen 10:00 en 14:00 uur.

Erve Up ten Thije, Dorpsstraat 1 te Onstwedde, aan de achterkant van de boerderij, op de deel of bij mooi weer buiten.

Onder het genot van een kopje koffie of thee met iets lekkers wordt het boek uitgereikt aan een ieder die het boek via voorintekening heeft besteld. U wordt verzocht contant en het liefst gepast te betalen. Voorintekenprijs €20,-

Verzenden?

Het boek kan ook naar u verzonden worden. De verzendkosten bedragen € 5,95 voor 1 exemplaar en € 7,50 voor 2 exemplaren.

Indien dit van toepassing is, wilt u dit dan via de mail aanvragen?

 

Uitnodiging Algemene Ledenvergadering op 26 maart 2022

Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij u hierbij uitnodigen voor de algemene ledenvergadering van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 26 maart in d’Ekkelkaamp te Onstwedde:
Kerklaan 7, 9591 AH Onstwedde.
De vergadering begint om 13.30 uur.

De complete agenda en bijbehorende stukken kunt u openen via onderstaande links:

HVW Uitnodiging ALV 26 maart 2022

HVW Jaarverslag 2021

HVW Verslag ALV 16 oktober 2021

Wie kan Siep Schepel helpen?

Op 23 feb. 2022, om 21:41 heeft Siep Schepel <siepmarga2@hotmail.com> het volgende geschreven:

Hallo,
Mijn naam is Siep Schepel. Mijn oudst bekende voorvader is ene Heiko Harms, die later de naam Aykenius Hermanni Schepel aannam toe hij theologie studeerde in Groningen. hij is waarschijnlijk geboren omstreek 1602 in Lutjeloo en ik vermoed dat hij een zoon is van Herman Eijlerts, eigenerfde in Lutjeloo. De namen kunnen best hier en daar wat anders zijn geschreven. Zij moeten dus tot een van oudste bewoners van dit gehucht worden gerekend. Mijn vraag is of er meer bekend is van hun eventuele boerderij waar ze gewoond hebben en eventueel andere geschiedenis. Ik ben ook heel benieuwd naar de herkomst van de familienaam Schepel, omdat zijn broer deze familienaam niet gebruikte en er m.i. geen relatie is tussen een schepel als inhoudsmaat en het beroep van predikant. Misschien kunt u of een van uw leden mij hier verder mee helpen.

Alvast mijn dank

m.v.g.

Siep Schepel

Grit – Sluurman – Van Vuren

Deze brief kregen we van Aly Grit. Misschien interessant voor iemand die derze familie in zijn stamboom heeft of misschien iemand die er mensen van kent.
“Bij het opruimen van familiepapieren vond ik deze ansichtkaart. Mijn moeder zond deze kaart in 1936 naar mijn zus, toen ze logeerde bij mijn tante Antje-Grit- Sluurman te Bellingwolde.
Antje Sluurman geboren 6-3-1899 te Smilde(?) was een dochter van Henrikus Sluurman en Willempje Doesburg. Hendrikus was zuiveldirecteur en hij overleed 1-10-1924 in Bellingwolde.
Anje Sluurman trouwde op 12-3-1921 te Bellingwolde met Steffen Grit geboren 17-12-1893 te Smilde, overleden 15-10-1923 te Smilde. Waarschijnlijk aan TBC.
Steffen was een broer van mijn vader Hendrik Grit, zoon van Albert Grit en Maria de Vries.

Hartelijke groet, Aly Grit, geboren 1938.”

Industrieel Erfgoed in Groningen – wie heeft informatie?

bron: www.boei.nl – Melkfabriek in Laude

Onderstaand verzoek kregen we binnen. Als u wat voor Frank kunt betekenen, dan mag u rechtstreeks met hem contact opnemen.

Ik ben betrokken bij een boek over industrieel erfgoed in de stad en de provincie Groningen. Ik ben daarom o.m. op zoek naar betrokkenen (bv oud-werknemers en mensen die zich inzetten voor het behoud van een gebouw) bij de oude aardappelzetmeelfabriek in Ter Apel. Tevens ben ik op zoek naar voorbeelden van industrieel erfgoed in Sellingen en Vlagtwedde.

Met vriendelijke groet,
Frank von Hebel

Bestuursmededelingen


P/a mw. K. Kuper-Dijkmeijer, secr.
Venneweg 15
9541 XN VLAGTWEDDE
Tel.: 0599-313529
E-mail: info@verenigingwesterwolde.nl


Betreft: 1. afgelasting bijeenkomst 26 januari
2. Persbericht gemeente Westerwolde t.a.v. karakteristieke panden en
kwaliteiten van dorpen in Westerwolde

 

Geachte leden,

Gezien de huidige situatie rondom het Coronavirus heeft het bestuur besloten om de bijeenkomst van 29 januari (Sellingen) niet door te laten gaan.

Wij hebben voor 26 maart onze Algemene Ledenvergadering gepland in De Ekkelkaamp te Onstwedde. Gelukkig hebben we prof. dr. Reinder Reinders bereid gevonden om dan zijn voordracht te houden over De Atlas van Acker Stratingh, kartering van de Groninger bodem, wierden en waterstaat (1825-1839)U ontvangt hiervoor t.z.t een uitnodiging.

 

Wij wachten als bestuur de huidige gang van zaken en adviezen van de overheid af. Uiteraard staat de veiligheid en gezondheid van onze leden voorop.

Aan ommezijde staand bericht ontvingen wij van de gemeente Westerwolde. Voor leden van onze vereniging interessant om mee te denken, wij willen dit graag onder uw aandacht brengen.

Met vriendelijk groet,
namens het bestuur van de Historische Vereniging Westerwolde,

Kineke Kuper-Dijkmeijer, secretaris


Persbericht

Sellingen/Wedde, 13 januari 2022

Op zoek naar karakteristieke panden en kwaliteiten van dorpen in Westerwolde

De gemeente Westerwolde gaat karakteristieke panden in de gemeente aanwijzen. Deze panden mogen niet zomaar worden gesloopt. Ze horen bij de streek en maken het gebied uniek en herkenbaar. Daarnaast gaat de gemeente de unieke en herkenbare kwaliteiten van elf dorpen vastleggen. Zodat ook deze bewaard blijven. De gemeente is trots op deze panden en het gebied en wil zuinig zijn op deze rijke cultuurhistorie. Inwoners en andere geïnteresseerden kunnen meedenken over de panden en dorpen.

Meedenken over deze panden en dorpen

Adviesbureau Libau voert deze twee opdrachten samen met de gemeente uit. Inwoners en andere geïnteresseerden kunnen meedenken over de kwaliteiten van de elf dorpen en karakteristieke panden in de hele gemeente. Hiervoor worden drie bijeenkomsten* georganiseerd:

Donderdag 27 januari 2022 om 19.00 uur voor (de omgeving van) Oudeschans, Blijham, Bellingwolde en Vriescheloo

Donderdag 3 maart 2022 om 19.00 uur voor (de omgeving van) Wedde, Veelerveen, Vlagtwedde en Bourtange

Donderdag 31 maart 2022 om 19.00 uur voor (de omgeving van) Sellingen, Ter Apel en Ter Apelkanaal

*Afhankelijk van de coronamaatregelen vinden de bijeenkomsten op locatie of online plaats.

Wat is een karakteristiek pand?

Dat is een pand dat door ouderdom, de bouwstijl of (vroegere) functie waardevol is. Westerwolde heeft veel van deze panden. In 2014 is een aantal panden in de voormalige gemeente Vlagtwedde al aangewezen als karakteristiek. Nu moet dit ook in de rest van de gemeente gebeuren. Deze waardevolle panden komen in een bestemmingsplan. In dit bestemmingsplan staan regels om deze panden te beschermen. Zo kunnen ze niet zomaar worden gesloopt. Dit betekent niet dat er niets meer veranderd mag worden. Per soort pand wordt omschreven hoe deze verbouwd of herbouwd kan worden zodat de waarde behouden blijft.

Kwaliteiten van de dorpen

De (historische en ruimtelijke) kwaliteiten van elf dorpen worden ook vastgelegd. Een kwaliteit kan bijvoorbeeld bepaalde bebouwing of het straatbeeld in een dorp zijn. Dit gebeurt voor de dorpen Oudeschans, Bellingwolde, Vriescheloo, Blijham, Wedde, Veelerveen, Vlagtwedde, Bourtange, Sellingen,