Opnieuw bekeken
‘Tonnis Post (1877- 1930) fotograaf van de vooruitgang’

In de zomer 2015 ging Dirk Kome op zoek naar een fotoboek van Tonnis Post. Dat bleek wonderlijk genoeg niet te bestaan, dus besloot hij er zelf een te maken. Half januari 2016 kwam hij door tussenkomst van Marten Fokkens van de Werkgroep Streekhistorie Bellingwedde in contact met Eddie Marsman. Sinds dat moment onderzoeken Dirk en Eddie gezamenlijk leven en werk van fotograaf Tonnis Post.

We werken samen met de Groninger Archieven, het Openluchtmuseum in Arnhem en met tal van lokale historici, verenigingen, archieven en particulieren. En dat samenwerken wérkt. Behalve ‘nieuwe’ foto’s hebben we inmiddels ook een schat aan nieuwe gegevens gevonden die zijn foto’s in een nieuw daglicht plaatsen en ons met andere ogen naar het verleden en het heden doen kijken.

In 2018 komt al dit onderzoek samen in een fotoboek (Uitgeverij Lecturis) en een tentoonstelling in het Fotomuseum Den Haag en in Het MOW in Bellingwolde.

Tonnis Post

Fotograaf Tonnis Post is vooral bekend door de foto’s die hij tussen 1913 en 1916 maakte en nu een monument zijn voor een manier van leven die niet meer bestaat; Armlastige Groningers voor hun half ingegraven plaggenhutjes. Kinderen in bedsteden, waar het varken of de geit omheen scharrelde. Gezinnen met een tiental kinderen voor hun piepkleine, vervallen boerderijtjes, waarbij je je afvraagt hoe iedereen binnen paste. De arbeiders die de kanalen en sluizen, die nu nog bestaan en gebruikt worden, met de hand uitgroeven en aanlegden.

Hij fotografeerde niet alleen de allerarmsten, maar ook de welgestelden, die in prachtig onderhouden, moderne boerderijen woonden. Hij maakte portretten in zijn studio, fotografeerde feesten en straatbeelden voor ansichtkaarten.

Zijn foto’s zijn uniek omdat hij zijn studio verliet en op pad ging om te fotograferen. Fotografie was in die tijd veel ingewikkelder dan nu. Afstanden die wij in minuten afleggen, waren barre voetreizen over onverharde modderwegen. Hij had een loodzware bepakking met een grote houten camera, glasnegatieven en een houten statief. Er was geen elektriciteit, geen accu’s. Flitsen ging met een schaaltje magnesiumpoeder, dat je aan moest steken voor een enkele felle flits. En dan maar hopen dat de lens was opengegaan op het moment van flitsen en er iets op het negatief stond.

Project

In het project Tonnis Post brengen Dirk Kome en Eddie Marsman het oeuvre van Tonnis Post voor het eerst bijeen, nadat het meer dan een eeuw verspreid was over vele schoenendozen van particulieren en archieven. We proberen de precieze gang van zaken van toen te achterhalen en stellen ons tegelijkertijd de vragen: Wat is er gebeurd met de nazaten van de plaggenhutbewoners? Zijn zij opgeklommen op de sociale ladder of geldt nog steeds dat wie voor een dubbeltje geboren is, nooit een kwartje wordt. De kanalen, die ooit bedoeld waren voor het droogleggen van moerassen en om aardappels af te voeren, zijn nu alleen nog voor de pleziervaart. Veel van de polders die drooggelegd werden voor hoognodige landbouwgrond worden nu weer afgegraven om als waterberging te dienen. Deze nieuwe vooruitgang leggen we vast, niet alleen in tekst maar ook met nieuwe foto’s, gemaakt op de plekken waar en de situaties waarin Tonnis Post honderd jaar geleden ook werkte.

Graag vestigen we jullie aandacht op de Facebook pagina over de fotograaf Tonnis Post, die aan het begin van de vorige eeuw onder andere met de Bellingwolder huisarts Middendorp op stap ging om foto’s te maken van de woontoestanden in ons gebied.
U zult er de komende tijd nog wel meer over te horen krijgen.
We zouden zeggen bekijk de pagina en “vindt hem leuk” .
https://www.facebook.com/fotograafTonnisPost/

Ons lid Alie Noorlag organiseert  vanuit de Gesellschaft für Christlich-Jüdische Zusammenarbeit in Ostfriesland e.V. een reis  naar Israël. Het zou wellicht iets kunnen zijn voor de leden van de Historische Vereniging. Het is een gemengd Duits-Nederlandse reis. Het een interessante reis omdat ze niet alleen toeristische plaatsen bezoeken, maar ook kennismaken met verschillende projecten in het land. De gids in Israël is een Nederlander en spreekt Nederlands en Duits.
De reis duurt van 24 maart 2017 t/m 5 april 2017.
Er zijn nog een paar plaatsen vrij.
Als u geïnteresseerd bent in deze reis kunt u contact opnemen met Alie Noorlag, e-mail a.w.noorlag@planet.nl  of telefonisch 0599-353328.
Graag wel zo snel mogelijk want half december moeten de opgaven bij het reisbureau binnen zijn.

Mede dankzij ons blad Terra Westerwolda en onze activiteiten op de Social Media is er een groot aantal nieuwe leden bijgekomen. De secretaresse meldde op de laatste bestuursvergadering dat we inmiddels 440 leden hebben. Wilt u ook lid worden? Meld u dan aan via deze link.

Binnenkort ontvangen de leden van de Historische Vereniging Westerwolde het winternummer van Terra Westerwolda. In de loop van november is het ook weer verkrijgbaar bij verschillende verkooppunten. Dit is alweer het tweede nummer van Terra Westerwolda nieuwe stijl. Op de eerste (zomer)editie ontving de redactie veel positieve reacties. Overigens, kritische noten blijven, net als suggesties voor artikelen, welkom!

Van Renwerinck, Renweringh naar Rendering
In deze wintereditie onder meer een boeiend ‘verhaal van een familie’ door Jurriane Rendering. Terra Westerwolda blijft graven in de rijke geschiedenis van Westerwolde. Ook in de bijdrage van het MOW over de kolonisatiemaatschappij Eigen Haard. Verder vertelt Trijnie Koolhof-Tammes uit Bellingwolde over haar veelbewogen leven en werk. In de serie over literatuurgeschiedenis besteedt Hans ter Heijden deze keer aandacht aan de dichter van het Grönneger Laid: Geert Teis. Harm Scholte haalt jeugdherinneringen op aan Rhederbrug. Deze inspireerden Geert Schreuder tot een schilderij dat ook de cover siert: Harm als bakkersjongen op zijn fiets, optornend tegen de wind op het Rhederveld. Maar er is meer. Leest u maar!

Lidmaatschap
Leden van de Historische Vereniging Westerwolde ontvangen het blad automatisch; de kosten voor het lidmaatschap bedragen slechts € 20,00 per jaar. Ook lid-abonnee worden? Klik dan hier.
Het blad is voor € 4,95 ook te koop bij diverse winkels in de regio. Het verschijnt drie keer per jaar. Het volgende nummer komt in maart 2017 uit.

Reacties
Voor reacties of ideeën voor artikelen kunt u contact opnemen met Hans ter Heijden, eindredacteur van Terra Westerwolda, telefoon: 0599 313 811 / 06 51 05 65 65; e-mail: taalschuur@hetnet.nl

Van 6 november 2015 tot en met eind maart 2016 presenteert MOW I Museum de Oude Wolden in Bellingwolde de tentoonstelling “Duizend Dingen”; een speelse expositie van objecten uit de collectie van MOW, met onderwerpen als ‘verdwenen dingen’ (zaken die vroeger normaal waren maar nu heel erg vreemd lijken) en ‘de orde der dingen’ (mini-presentaties rond verschillende thema’s).

De opening is zondag 6 november om 15.00 uur

Kijk voor meer informatie op www.museumdeoudewolden.nl

Lezingenavond: Henk Werk spreekt over de Groninger kermis en Hein Bekenkamp over de viering van 28 augustus. Op woensdag 2 november vanaf 20.00 uur.

Henk Werk – Groninger kermis onder vuur

Hand in hand streden geheelonthouders en protestants-christelijken onophoudelijk voor het afschaffen van de kermis. Het leidde in hun ogen tot drankmisbruik en liederlijk gedrag. In talloze gemeenten werd de kermis ten grave gedragen. In de Stad kregen de tegenstanders deels hun zin. Om losbandigheid, uitspattingen en zedenbederf te beperken besloot de gemeenteraad op 1 april 1854 de najaarskermis af te schaffen en de voorjaarskermis te handhaven. In 1920 werd de verkoop van sterke drank gedurende de kermis aan banden gelegd, slijterijen gingen op slot. Na de Tweede Wereldoorlog belandde het drankverbod op advies van de politie in de prullenbak. De Meikermis ontsnapte in 1921 op het nippertje aan de dood. Liberaal raadslid Timmer stemde aanvankelijk voor afschaffing en hielp de raad daarmee aan een meerderheid, maar verklaarde zich vergist te hebben. Drie weken later herriep de raad, mede onder de druk van ruim 17.000 protesterende Stadjers, zijn besluit.

Geboren Stadjer Henk Werk, nu woonachtig in IJmuiden, werkte bij Hoogovens / Corus als corrosietechnoloog. Tegenwoordig doet hij onderzoek naar de geschiedenis van kermis en kermisgebak. Hij is auteur van Groninger kermis, Werken op reis met gebakkramen 1850-1961 (Zoetermeer 2015).

Hein Bekenkamp – ‘De Achtentwintigsten’, Feest in Gruno’s straten

De viering van Groningens Ontzet in 1672 spreekt in Stad en Ommeland nog steeds tot ieders verbeelding. Naast de traditionele Paardenkeuring, het Concours Hippique en het afsluitende ‘Groots briljant vuurwerk’ groeit jaarlijks het feestelijke programma in de Groninger binnenstad. Ook in de voorgaande eeuwen herdachten de Groningers hun herwonnen vrijheid. Vanaf 1874 organiseert de inmiddels Koninklijk geworden Vereeniging voor Volksvermaken de festiviteiten. De talrijke feestonderdelen, en ook de meer beschouwelijke facetten van De Achtentwintigsten, passeren de rijk geïllustreerde revue.

Stadjer Hein Bekenkamp schrijft en publiceert al tientallen jaren over
uiteenlopende Groningse onderwerpen.

Datum: woensdag 2 november 2016
Plaats: Groninger Archieven, Cascadeplein 4 te Groningen
Aanvang: 20.00 uur (gebouw open om 19.30 uur)
Toegang: deze lezing wordt georganiseerd in samenwerking met NGV afdeling Groningen en Vereniging Stad&Lande en is gratis toegankelijk voor belangstellenden (zolang de ruimte het toelaat).

Archieven 1811-1861 van een aantal notariële standplaatsen worden gedigitaliseerd – vanaf dinsdag 15 november 2016 tijdelijk niet raadpleegbaar

De komende tijd zijn er weer een aantal onderdelen van de notariële archieven uitgeleend om gescand te worden. Dat bekent dus, dat die archieven tijdelijk niet raadpleegbaar zullen zijn.

Het gaat dan om de repertoria van de notarisstandplaatsen 1 tot en met 12, waarin overzichten van de akten in de periode 1811-1861; deze repertoria lopen soms langer door. Ook de akten van die standplaatsen uit de jaren 1811-1861 worden uitgeleend.
Deze stukken zijn op zaterdag 12 november nog raadpleegbaar in onze studiezaal en daarna niet meer tot half februari 2017.
Onderstaand het lijstje van de betreffende standplaatsen, met nummer van de toegang.

Toegang Standplaats

85 1 Appingedam
86 2 Appingedam
87 3 Delfzijl
88 4 Slochteren Loppersum, Scharmer
89 5 Loppersum
90 6 Loppersum, Stedum, Ten Boer
91 7 ’t Zandt
92 8 Middelstum
93 9 Appingedam, Onderdendam, Bedum
95 11 Uithuizen
96 12 Winsum

In het kader van het project Digitale Taken Rijksoverheid is er niet alleen aandacht voor het digitaal uitvoeren van taken (digitale dienstverlening), maar ook ruimte om oudere overheidsarchieven te digitaliseren. Het Nationaal Archief en de Regionale Historische Centra hebben het plan opgevat om hun notariële archieven digitaal aan te bieden. Begonnen wordt met de periode 1811-1861.

Deze instellingen onderzoeken nu de mogelijkheid om na het scannen de inhoud van de repertoria in te voeren, waardoor u sneller akten kunt vinden. Dat is echter een zaak van lange adem.

Workshops Pandenonderzoek: Duik in de geschiedenis van uw huis*. Vanaf woensdag 30 november. Deelname alleen na aanmelding

Wanneer is mijn huis gebouwd? Is er later nog iets aan veranderd? En wie woonden er in mijn huis vóór mij?
Zomaar drie vragen. Bent u geïnteresseerd in de antwoorden? Of heeft u andere vragen over een huis in de Stad? Wilt u wel eens de originele bouwtekeningen zien? Meld u zich dan aan voor één van de pandenworkshops van de Groninger Archieven.

Op de website van de Groninger Archieven staat nadere informatie en vindt u een formulier voor aanmelding. U kunt daarvoor deze link gebruiken:
https://www.groningerarchieven.nl/over-ons/activiteiten/workshop-pandenonderzoek

Praktische informatie:
Programma: ontvangst met koffie/thee, introductie, zelf bouwdossier bekijken, en gelegenheid voor verder onderzoek onder begeleiding (totaal 2 uur)
Keuzedata: 30 november, 10 december en 13 december 2016
Locatie: gebouw Groninger Archieven, Cascadeplein 4 te Groningen
Kosten: € 6,- per persoon, inclusief koffie/thee en informatiemateriaal
Aantal deelnemers: min. 8; max. 16 personen
Deelname: alleen na aanmelding én bevestiging. Deelname is in volgorde van aanmelding. Maar: vol is vol!

*NB. Deze workshop betreft dus alleen panden in de gemeente Groningen.
Kort overzicht van verdere activiteiten bij de Groninger Archieven in 2016 (voor zover nu bekend)

• Woensdag 2 november – Avond met lezingen door Henk Werk over de Groninger Kermis en door Hein Bekenkamp over de viering van 28 augustus.
• Zaterdag 12 november 13.30 uur – Dollard-verhalen-middag
• Woensdag 16 november – lezing door Kees van der Ploeg over Groninger Kerken
• Woensdag 30 november – workshop Pandenonderzoek; deelname na aanmelding
• Woensdag 7 december – lezing door Carolina Verhoeven over de tradities
• en rituelen van de Groninger plattelandskeuken.
• Zaterdag 10 december 13.30 uur – lezing door Antonia Veldhuis over historisch- en familieonderzoek via internet.
• Zaterdag 10 december – workshop Pandenonderzoek; deelname na aanmelding
• Dinsdag 13 december – workshop Pandenonderzoek; deelname na aanmelding

Lezing door drs. Harry Perton onder de titel Publieke opinie in het Oldambt van de 18e eeuw.