Lezing over de oorsprong van de Ruiten Aa

Op zondagmiddag 27 november 2022 heeft  het Streekhistorisch Centrum Prof. dr. Henny Groenendijk uitgenodigd voor het geven van een lezing. Hij zal komen vertellen over zijn onderzoek naar een verdwenen zijtak van de Eems die ooit ook in Westerwolde stroomde.

Deze ‘verdwenen Eems’ is wat men in de archeologie een fossiele rivier noemt. Die rivier strekte zich uit van Landegge aan de Eems (D) tot Sellingen, een traject van hemelsbreed 12 km. Ooit waren de oevers van ‘de verdwenen Eems’ bewoond. De rivier zorgde voor stromend water voor mens en dier en op de hoge oever was plaats voor boerderijen en akkers. De rivier verbond de bewoners van Westerwolde met die van het Emsland, ze stonden regelrecht met elkaar in contact. Dit contact raakte echter kort voor het begin van de jaartelling verbroken. Omstreeks het begin van de jaartelling raakt het dal opgenomen in het Boertangerveen en verdwijnt de rivier uit het zicht. Een nieuw grensoverschrijdend archeologisch onderzoek wil meer bekendheid aan deze geschiedenis geven.

Henny Groenendijk is Emeritus hoogleraar ‘Archeologie en maatschappij’ aan de Rijksuniversiteit Groningen en projectleider van dit onderzoek. De initiatiefnemers van het project  De Verdwenen Eems willen de bewoners van de grensstreek tussen Westerwolde en de Eemsoever kennis laten maken met dit nagenoeg onbekende fenomeen in hun eigen regio.

De lezing begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 6,00. Donateurs betalen € 4,00 op vertoon van de pas. Reserveren kan via de website www.streekhistorischcentrum.nl, per mail  info@streekhistorischcentrum, of tijdens kantooruren telefonisch via 0599-612649. De lezing vindt plaats in de bibliotheek van Stadskanaal aan de Continentenlaan 2.

Bij de foto: Duitse archeologen de dikte van het veenpakket in de bedding van de verdwenen Eems, Sustrumer Moor, Emsland.

Welkom bij de Historische Vereniging Westerwolde

Uitgelicht

Via deze website brengen wij u graag op de hoogte van allerlei historische zaken over Westerwolde. Ook proberen we zoveel mogelijk de media te volgen en als we daar nieuws vinden dat u zou kunnen interesseren, dan vindt u dat ook hier.
Mocht u ook een bijdrage aan de website of aan ons tijdschrift Terra Westerwolda willen leveren, dan kunt u ons e-mailen naar het adres info@verenigingwesterwolde.nl



Lid worden van onze vereniging?

U kunt zich aanmelden als lid van onze vereniging via deze link.


 

  • Ledenbijeenkomsten:
    16-05-2024 Avondexcursie
    15-06-2024 Protestantse Kerk Blijham
    21-09-2024 Excursie
    19-10-2024 Buurthuis Jipsinghuizen
    14-12-2024 Summertime Mussel
  • Bestuursvergaderingen:
    22-05-2024
    03-07-2024
    28-08-2024
    20-11-2024
  • Heeft u nog oude foto’s van Westerwolde?
    Wij plaatsen uw oude foto’s, eventueel met toelichting, graag op onze website. U kunt ze sturen naar info@verenigingwesterwolde.nl. Alvast bedankt voor uw medewerking. In het menu kunt u de foto’s bekijken als u op Oude Foto’s klikt.Copyright
    Ziet u op onze website een foto, waarvan u kunt aantonen dat de rechten bij u liggen? Dan zorgen wij er voor dat de vermelding bij deze foto wordt aangepast met de door u gewenste gegevens of dat (als u dat wenst) de foto wordt verwijderd. U kunt ons daar een e-mail bericht over sturen.

Rabobank
Rabobank-logo-FCOnze huisbankier is de Rabobank, waar het voor ons als vereniging plezierig bankieren is. Ons banknummer is: RABO Bank IBAN NL80RABO0358606063

Uitnodiging ledenbijeenkomst 15 oktober 2022

Betreft: Uitnodiging ledenbijeenkomst

Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij uitnodigen voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 15 oktober a.s. in gebouw “De Sprankel”, Torenstraat 11 te Sellingen. Aanvang: 13.30 uur.

Het bestuur stelt het volgende programma voor:

  1. Opening, door de voorzitter.
  2. Vaststelling van de agenda.
  3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris en de penningmeester
  4. Rondvraag/w.v.t.t.k.
  5. Het inhoudelijke deel van de bijeenkomst:
    een lezing door Dr.Dirkje Mulder-Boers met als onderwerp: “’De grens getrokken. Noord-Nederlandse grensbewoners tussen 1914-1964′.
    Wat betekent de grens tussen Noord-Nederland en Noord-Duitsland voor de bewoners van de grensregio? Lange tijd was de grens helemaal niet zo duidelijk afgebakend; de ‘grens’ tussen religies was bijvoorbeeld veel sterker aanwezig in het dagelijks leven dan de staatsgrens. Maar onder invloed van de wereldoorlogen en de daaruit voortvloeiende spanningen tussen Nederland en Duitsland veranderde het leven in dit gebied. Dr. Dirkje Mulder-Boers deed onderzoek naar het leven van de noordelijke grensbewoners van Beerta tot en met Coevorden en promoveerde in 2020 met het proefschrift ‘De grens getrokken. Noord-Nederlandse grensbewoners tussen 1914-1964’. Uiteraard speelt Westerwolde een rol in het onderzoek. De dynamiek tussen de bevolkingsgroepen aan weerzijden van de grens komt in deze lezing ter sprake: van smokkel tot politiek-ideologische overtuigingen.
  6. Voortzetting van de lezing
  7. Sluiting van de vergadering.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 15 oktober te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,                                                                                                          K. Kuper-Dijkmeijer, secretaris HVW

 

Lezing door drs. Jochem Abbes, historicus – 350 jaar Bommen Berend

29 september a.s:  350 jaar “Bommen Berend” in Groningen (1672)

Lezing door drs. Jochem Abbes, historicus, in de brasserie van het museum Slag bij Heiligerlee

1672:  Frankrijk, Engeland,  en de prinsbisschoppen van Munster en Keulen verklaren de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden de oorlog.  “Het volk was redeloos, de regenten radeloos en het land reddeloos” volgens een oud gezegde.

Christoph Bernhard von Galen,  prinsbisschop van Munster is het oosten en het noorden van het land binnengevallen en richt na de verovering van Oost-Groningen en Coevorden zijn pijlen op de stad Groningen. Bourtange onder commando van Bernhard Johann Prott houdt als enige Oost- Groningse schans stand. De Munsterse troepen vallen het Oldambt en Westerwolde binnen en slaan het beleg voor Groningen. De “Stadjers” houden echter stand en op 28 augustus staken de Munstersen het vuren.

De Munsterse aanval bracht in de provincies Groningen en Drenthe heel wat teweeg, met hoogte- en dieptepunten in het krijgsverloop. De verdediging verliep aanvankelijk rampzalig, maar hoewel de Republiek bijna onder de voet was gelopen, keerde door toevallige en berekende kansen het tij. Op miraculeuze wijze overleefde de Republiek de bijna fatale oorlog, maar het hoogtepunt van de Gouden Eeuw was voorbij,

De lezing begint om 20.00 uur; de zaal is open vanaf 19.30 uur. Entree 5,00 € per persoon, inclusief koffie of thee.

Uitnodiging ledenbijeenkomst 18 juni 2022 in Bourtange


Kineke) Kuper-Dijkmeijer, secretaris
Venneweg 15
9541 XN VLAGTWEDDE

Tel.: 06-23144499
E-mail: secretaris-hvw@kpnmail.nl

Betreft: Uitnodiging ledenbijeenkomst

Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij uitnodigen voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 18 juni a.s. in de Hervormde, voormalige garnizoenskerk van Bourtange, Marktplein 2a. De bijeenkomst begint om 13.30 uur.

Het bestuur stelt het volgende programma voor:

  1. Opening, door de voorzitter.
  2. Vaststelling van de agenda.
  3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris en de penningmeester
  4. Rondvraag/w.v.t.t.k.
  1. Het inhoudelijke deel van de bijeenkomst staat in het teken van de
    350-jarige herdenking van het Rampjaar 1672,
    in Groningen beter bekend als “Gronings Ontzet”.

Toen de Republiek in 1672 van alle kanten werd aangevallen, richtte de prins-bisschop van Munster – Christoph Bernhard von Galen – zijn pijlen opnieuw (1665!) op de provincie Groningen. Een grote inval volgde, waarbij zelfs de sterke vesting Coevorden viel en de Munsterse troepen via de verlaten schansen in het Noorden het Oldambt en Westerwolde bezetten. Door de in allerijl ingezette inundaties konden de bisschoppelijke troepen vanuit het oosten de stad Groningen niet bereiken, maar wel via de Hondsrug. De Munsterse en Keulse troepen sloegen het beleg voor Groningen, dat na wekenlange schermutselingen en bombardementen (“Bommen Berend”!) tot de 28eaugustus stand wist te houden: Gronings Ontzet. Een lichtend baken in de aanvankelijk rampzalig verlopen oorlog was de onneembaar geachte vesting Bourtange, waar de commandeur van dat moment – Bernhard Johann van Prott – een indringend omkoopvoorstel van ‘Oberkriegskommissar’ Johann Heinrich von Martels wist te weerstaan. De vesting Bourtange hield als enige van alle schansen in het Noordoosten stand en Prott kreeg na de oorlog – net als de verdediger van de provincie Carel Rabenhaupt – een heldenstatus. Redenen genoeg om deze ledenvergadering in Bourtange te houden en stil te staan bij de gebeurtenissen rond het Rampjaar 1672 in Bourtange en Westerwolde.

 

Alexandra Koning, specialist cultureel erfgoed te Groningen en bestuurslid van de Stichting GO350 houdt een inleiding over de activiteiten in de regio en de bijzondere onderwerpen en voorwerpen die men er kan aantreffen.

  1. Pauze
  2. Jochem Abbes gaat in op de gebeurtenissen in Bourtange en omgeving rond het jaar 1672 en staat stil bij de historische bronnen die we tot onze beschikking hebben.
    Jan Huizing geeft een toelichting op de situatie in de provincie Stad & Lande en het artilleriemagazijn in Groningen. Vervolgens gaat hij in op de verdedigingsmaatregelen en latere herovering van de vestingen Oudeschans en Nieuweschans.
  3. Sluiting van de vergadering.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 18 juni te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
K. Kuper-Dijkmeijer, secretaris HVW

Expositie ‘Onder Vuur II, de opmaat naar het rampjaar 1672

Activiteit: Expositie ‘Onder Vuur II, de opmaat naar het rampjaar 1672 ‘ in SHC De Oude Stelmakerij te Sellingen
Datum: van 16 juni tot en met 30 oktober 2022.
Openingstijden: donderdag tot en met zondag van 10.00-16.00 uur.
Plaats: SHC De Oude Stelmakerij, Dorpsstraat 32, 9551 AE te Sellingen;
Entree: gratis

 Expositie over Bommen Berend in SHC de Oude Stelmakerij,

350 jaar geleden, in 1672, verklaarden Engeland, Frankrijk, en de bisschoppen van Keulen en Münster de Nederlandse Republiek de oorlog. Het jaar gaat de geschiedenis in als Het Rampjaar en de historische gebeurtenissen worden nu landelijk op veel locaties herdacht. In de provincie Groningen wordt daarbij vooral stil gestaan bij de herdenking van Groningens Ontzet. Het Streekhistorisch Centrum haakt daarbij aan met een expositie in haar dependance, SHC de Oude Stelmakerij in Sellingen.

De tentoonstelling belicht de persoon van Bommen Berend in diverse aspecten, als vorst, bisschop maar ook als mens. Deze bisschop van Münster, Bernard von Galen, viel in 1672 met een groot leger Oost-Nederland binnen en belegerde de stad Groningen met zwaar geschut, waardoor hij bekend is geworden als Bommen Berend. Wat minder bekend is, is dat 7 jaar eerder deze kerkvorst al een eerste militaire poging ondernam om het oosten van Nederland aan zich te onderwerpen. Ondanks de schaal van de oorlog en de impact ervan op het oosten van Nederland en speciaal Groningen, geldt deze Eerste Münsterse Oorlog als een bijna vergeten geschiedenis. Nu, met de herdenking van de gebeurtenissen van 1672 – met name de aanval op en belegering van de stad Groningen door Bommen Berend –  wordt ook deze eerdere militaire veldtocht van de Bisschop van Münster nog eens voor het voetlicht gehaald.

 De expositie is gratis te bezoeken van donderdag tot en met zaterdag van 10.00-16.00 uur, en op zondag van 13.00-16.00 uur. Kijk voor de actuele openingstijden op www.streekhistorischcentrum.nl.

Het Streekhistorisch Centrum dankt Museum MoW voor het beschikbaar stellen van de materialen die het MoW in 2015 samenstelde naar aanleiding van ‘Onder Vuur, 350 jaar Eerste Münsterse oorlog’.

Naar aanleiding van de oorlog verschenen er destijds vele spotprenten over de bisschop van Münster, zoals ook dit portret uit 1672. Bij omkering toont deze prent de kop van een varken. Collectie Rijksmuseum RP-P-OB-77.052. 

Meer informatie: Streekhistorisch Centrum Stadskanaal, 0599-612649 of info@streekhistorischcentrum.nl (Helen Kämink)

Lezingenserie over 350 jaar “Bommen Berend”

Historicus Jochem Abbes organiseert op de dinsdagavonden 14, 21 en 28 juni een lezingenserie over de gebeurtenissen rond het Rampjaar 1672. De lezingen vinden plaats in het koetshuis van Huis Fontein (ingang: Noorderhaven 53 te Groningen).

 De lezingenserie wordt georganiseerd naar aanleiding van 350 jaar “Gronings Ontzet”. Op drie avonden wordt dieper ingegaan op de achtergrond van deze buitengewoon boeiende periode uit onze vaderlandse geschiedenis. De serie is als volgt ingedeeld: 1. Het voorspel (1648-1670), 2. De aanval (1670-1674) en 3. Het naspel (1674-1713).

Aanvangstijdstip: 19.45 u. (inloop 19.30 u.). Kosten deelname per avond: € 12,50. Passepartout voor de gehele serie: € 30,-. Consumpties inbegrepen.

Aanmelden kan via: jochemabbes@sisteviator.nl. Na aanmelding ontvangt u nadere informatie en een bevestiging van deelname.