Op 10 en 11 september zijn er weer de Open Monumentendagen in Westerwolde.
Het volledige programma kunt u hier inzien door op de link onderaan in dit bericht te klikken. Tevens vindt u daar ook een link naar de uitnodiging voor de opening op 9 september a.s.
In de brochure staat dat Ter Borg alleen maar open is op de zaterdag maar ze zijn ook op zondag van 13.00 tot 18.00 uur
Link naar het programma:
Link naar de uitnodiging voor de opening op vrijdag 9 september:
Open monumentendag uitnodiging
Dit najaar in MOW
Historische Avonden
Elke dinsdagavond van 20 september tot en met 1 november
Sinds enkele jaren biedt MOW in het najaar een gevarieerd lezingenaanbod over de geschiedenis van de eigen streek, onder de noemer Historische Avonden. De avonden starten in september met een driedelige cursus over de geschiedenis van Westerwolde. Andere thema’s zijn de kanalisatie van het gebied, de Bond van Orde door Hervorming, de ruilverkaveling in de jaren 1970 in Oldambt en Westerwolde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Sprekers zijn Jochem Abbes, Tjarko van Dijk, Chris Reinders en Geert Volders. Oktober is ook de Maand van de Geschiedenis, met dit jaar als thema grenzen, een onderwerp dat wonderwel past bij de geschiedenis van deze streek.
Elke Historische Avond start om 20 uur, met een inloop vanaf 19:30 uur. De toegang bedraagt € 4,50 inclusief een kopje koffie of thee én entree museum. Laifhebbers van MOW hebben gratis toegang. We horen graag of je komt, maar ook zonder aanmelding ben je van harte welkom. Aanmelden kan via info@museumdeoudewolden.nl Graag tot ziens!
Kijk voor meer informatie over MOW op www.museumdeoudewolden.nl
Ga voor de Maand van de Geschiedenis naar www.maandvandegeschiedenis.nl
NB Zaterdag 8 oktober Dag van de Groninger Geschiedenis www.dagvandegroningergeschiedenis.nl
Programma
Dinsdag 20 september, 27 september en 4 oktober | 20 uur
Cursus geschiedenis van Westerwolde 1, 2 en 3
Jochem Abbes
In september biedt historicus Jochem Abbes in drie avonden een overzicht van de geschiedenis van Westerwolde, van de tijd van de oude heerlijkheid tot plusminus 1900. Hij maakt daarbij gebruik van visuele presentaties. Natuurlijk is er gelegenheid tot het stellen van vragen.
Westerwolde bestond oorspronkelijk uit de vijf oerkerspelen Vlagtwedde, Onstwedde, Sellingen, Vriescheloo en Wedde. In 1536 breidde de heerlijkheid uit met de twee Reiderlander kerspelen, Bellingwolde en Blijham. Beiden behielden echter wel een eigen rechtsstoel. In 1803 hief de nationale regering de oude plaatselijke landrechten op en voegde ‘Wedde, Westwoldingerland, Bellingwolde en Blijham cum annexis’ – zoals de officiële naam lange tijd luidde -politiek-bestuurlijk bij de Provincie Groningen. Opmerkelijk is dat het noordelijke deel van Westerwolde een andere sociaaleconomische ontwikkeling doormaakte dan de rest van het gebied, ruwweg rond de scheidslijn tussen de oorspronkelijke oerkerspelen en die van Reiderland.
Al met al heeft Westerwolde een zeer lange en rijke historie. De landstreek had lange tijd een bijzonder karakter en afwijkende status binnen de provincie, voor een deel vanwege de strategische positie als grensgebied. Tot op de dag van vandaag kent de streek daardoor nog een geheel eigen profiel.
Dinsdag 11 oktober | 20 uur
De kanalisatie van Westerwolde
Geert Volders
Historicus Geert Volders geeft op dinsdagavond 11 oktober een lezing over de kanalisatie van Westerwolde, waarmee het landschap zoals het er nu uitziet, ontstond.
Aan het einde van de 19e eeuw was Westerwolde weinig toegankelijk. De streek kende slechts enkele verharde wegen en de waterwegen waren alleen lokaal bevaarbaar. De waterhuishouding liet zeer te wensen over. Zodoende bestond bij velen de wens om het landschap van Westerwolde radicaal te hervormen door een groots kanalenstelsel aan te leggen. De meningen waren zowel binnen als buiten Westerwolde zeer verdeeld over hoe het kanalenstelsel tot stand moest komen. Pas toen de Oldambtster herenboer Boelo Luitjen Tijdens zich met Westerwolde ging bemoeien, kwam er schot in de zaak.
Dinsdag 18 oktober | 20 uur
De Bond van Orde door Hervorming in Westerwolde
Tjarko van Dijk
Historicus Tjarko van Dijk spreekt op dinsdagavond 18 oktober over de verrichtingen van de Bond van Orde door Hervorming, aan het einde van de negentiende en begin van de twintigste eeuw.
Eind 1892 was de onrust in het oosten van Groningen groot. Stakingen, rellen en demonstraties waren aan de orde van de dag. De provinciale en landelijke overheden namen dit hoog op. De minister van binnenlandse zaken en de Commissaris van de Koningin in Groningen zagen zelfs een serieuze kans op revolutie. Zij stuurden militairen naar Groningen, die rust en orde moesten herstellen. Op de burgerij in dit deel van de provincie maakten de woelingen grote indruk. De Finsterwolder notaris Mr. A.H. Koning plaatste een advertentie in de Winschoter Courant, waarin hij opriep tot de oprichting van een Partij van Orde. Deze moest zowel de orde handhaven als de sociale verhoudingen verbeteren. Hier werd massaal op gereageerd en op 17 februari 1893 werd de Bond van Orde door Hervorming opgericht. De Bond ontplooide in de jaren die volgden veel activiteiten om de sociale verhoudingen in Oost-Groningen te verbeteren
Dinsdag 25 oktober | 20 uur
Herinneringen aan de ruilverkaveling van het Oldambt
Chris Reinders
Als Technisch Ambtenaar van het Ministerie van Landbouw werkte Chris Reinders van 1970 tot 1980 aan de voorbereiding en uitvoering van de ruilverkaveling in Beerta. De structuur van het gebied veranderde hierbij drastisch. Soms eeuwenoude perceelgrenzen verdwenen. Reinders gaat in op de ontstaansgeschiedenis van het Oldambt en de procedure van de ruilverkaveling. Zijn ervaringen met de boeren en burgers in het gebied komen daarbij natuurlijk aan de orde.
Dinsdag 1 november | 20 uur
Westerwolde in de Tweede Wereldoorlog
Geert Volders
Historicus Geert Volders spreekt op dinsdagavond 1 november over Westerwolde in de Tweede Wereldoorlog.
Misschien wel de donkerste periode in de Europese geschiedenis: de Tweede Wereldoorlog. Op 10 mei 1940 begon de bijna vijf jaar durende bezetting door Nazi-Duitsland. De inwoners van Westerwolde kregen onder andere te maken met schaarste, vrijheidsbeperking en vervolging. Gebeurtenissen op het wereldtoneel hadden zo hun weerslag op het ogenschijnlijk zo rustige en afgelegen Westerwolde. De oorlog zou diepe sporen nalaten die ook ruim zeventig jaar na de bevrijding nog waarneembaar zijn.
Voor de excursie van 17 september a.s. naar Leiden zijn nog wat plaatsen vrij.
Als u nog mee wilt dan moet u zich snel opgeven door het bedrag van € 52,00 over te maken.
Aanmelding vindt plaats door (per deelnemer) €52,00 over te maken naar de bankrekening van de Historische Vereniging Westerwolde: IBAN NL80RABO0358606063.
Vermeld bij uw betaling uw naam en adres, dan weet de penningmeester wie zich heeft opgegeven! Mocht de bus toch onverhoopt vol zijn, dan wordt het geld direct teruggestort.
Nu al te bewonderen in de Oude Stelmakerij in Sellingen: de permanente expositie: Westerwolde”. Een beeld in tekst en afbeeldngen van de geschiedenis van Westerwolde.
Het Oogstfeest Onstwedde 2016 vindt plaats op zaterdag 27 augustus van 10.00 tot 17.00 uur op het Evenemententerrein aan de Wessinghuizerweg in Onstwedde. Het oogstfeest wordt om 10.00 uur officieel geopend door voormalig wethouder Jan Bessembinders uit Onstwedde.
U vindt er onder meer demonstraties van tientallen oude ambachten, een oogstmarkt, vlooienmarkt, gratis kinderactiviteiten, een Boeren Boeldag, een oldtimershow, paardensportdemonstraties, een valkenier en hondendressuur.
Maar ook de Historische Vereniging Westerwolde zal aanwezig zijn met een stand. U kunt kennismaken met onze vereniging en u kunt zich opgeven als nieuw lid. Ons blad Terra Westerwolda kunt u daar ook bekijken. Dit blad krijgen onze leden 3 x per jaar toegezonden. Daarnaast organiseren wij interessante ledenbijeenkomsten en excursies. Als u geïnteresseerd bent in de historie van Westerwolde is een lidmaatschap echt een aanrader!
Historische Vereniging Westerwolde
P/a.: Ter Apelkanaal Oost 126
9563 RG Ter Apelkanaal
tel. 0599-412288
Email: info@verenigingwesterwolde.nl
Ter Apelkanaal, 10 augustus 2016
Betreft: uitnodiging excursie
Geachte dames en heren,
Dit jaar gaat de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 17 september 2016 op excursie naar Leiden. Een stad met een rijke historie en prachtige architectuur. Het bezoek wordt nog interessanter omdat we ook dit jaar een band met ‘ons’ Westerwolde hebben en wel in het hartje van Leiden. In het Rijksmuseum voor Oudheden (RMO) is momenteel de expositie ‘Archeologie in je achtertuin’ te zien. In deze tentoonstelling zijn ook archeologische vondsten uit Westerwolde te bezichtigen. Zo is onder andere de vondst die in 1818 werd gedaan op de Pottenberg bij Wollinghuizen in de collectie van het RMO opgenomen. Het verhaal van deze bijzondere vondst zal aandacht krijgen in deze excursie.
Voor de excursie willen we het volgende programma voorstellen, waarbij de tijden bij benadering zijn (behalve de vertrektijden) en wijzigingen zijn voorbehouden.
Programma
7.15 Vertrek bij d’Ekkelkaamp, Kerklaan 7 te Onstwedde
Vriendelijk verzoek om auto’s op de parkeerplaats aan de achterzijde van het fietsenhok te plaatsen, zodat bezoekers van d’Ekkelkaamp geen hinder hebben.
Halverwege de rit maken we een korte stop langs de snelweg. Koffie/thee is niet inbegrepen en zal dus meegenomen of ter plaatste aangeschaft moeten worden.
11.00 Rijksmuseum voor Oudheden
Rapenburg 28
In het RMO krijgen we enkele van de bijzondere objecten te zien die ooit in Westerwolde zijn gevonden. Daarbij krijgen we ook uitleg over de opmerkelijke manier waarop deze vondsten in het RMO terecht zijn gekomen.
Nadat het begeleide deel van het bezoek aan het RMO is afgesloten, kan een ieder in eigen tempo de permanente expositie in het museum bewonderen.
’s Middags is een ieder vrij om het bezoek aan Leiden naar eigen believen in te delen. In de binnenstad zijn vele gelegenheden te vinden voor een lunchlocatie, maar u kunt natuurlijk ook in het Museumcafé van het RMO terecht voor een hapje en een drankje.
Een drietal bezoektips voor het vrije deel:
– Hortus Botanicus (Rapenburg 73). De botanische tuin van Leiden werd in 1590 aangelegd “tot leeringe van aller de ghene, die in der medicijnen studeren”. De tuin bevat een aantal bijzonder oude bomen en heesters.
– Stedelijk Museum de Lakenhal (Oude Singel 28-32). De Lakenhal vormde ooit het centrum van de Leidse textielnijverheid. Het pronkstuk van de museumcollectie is Het Laatste Oordeel van Lucas van Leyden, dat tijdens de godsdiensttwisten in 1566 uit de Pieterskerk werd gered.
– Stadhuis van Leiden (Stadhuisplein 1, niet toegankelijk). Bijzonder om te vermelden is dat de klokken van het carillon na de Tweede Wereldoorlog zijn gegoten door Van Bergen uit Heiligerlee.
16.00 Verzamelen voor de opgang naar De Burcht van Leiden
Burgsteeg 14
We sluiten de dagexcursie af bij de restanten van één der oudste burchten van Nederland. Op een kunstmatige heuvel ligt de Middeleeuwse burcht van Leiden, waarvandaan men een prachtig uitzicht heeft op de oude stad.
16.30 Vertrek uit Leiden, locatie zal bij aanvang van de excursie bekend gemaakt worden in de excursiefolder die u op 17 september ontvangt
Halverwege de terugreis gebruiken we een gezamenlijke maaltijd. Bij deze maaltijd zijn twee consumpties inbegrepen.
21.15 Terug in Onstwedde,
Deelname en aanmelding
De kosten voor de dag bedragen € 52,00 per persoon (inclusief vervoer Onstwedde-Leiden-Onstwedde, entreegelden RMO, maaltijd + twee consumpties).
Aanmelding vindt plaats door (per deelnemer) €52,00 over te maken naar de bankrekening van de Historische Vereniging Westerwolde: IBAN NL80RABO0358606063.
Vermeld bij uw betaling uw naam en adres, dan weet de penningmeester wie zich heeft opgegeven!
Kortom alle reden om mee te gaan voor een interessante – en gezellige! – dagtocht naar Leiden. We hopen op een goede opkomst.
De webmaster plaatst een bericht op onze website zodra alle plaatsen gereserveerd zijn, want ook dit jaar geldt: vol = vol!
Met vriendelijke groet,
namens het bestuur,
Ina Middelkamp-Maarsingh, secretaresse
In de tijd dat de stad Groningen Westerwolde in leen had van de Staten-Generaal heeft de stad veel zogenaamd ordonnanties (verordening), reglementen, ordres en placaten laten drukken. Sommige van deze verordeningen golden alleen voor Westerwolde en anderen waren ook voor (o.a.) het Goorecht, Sappemeer, de beide Oldambten, Blijham en Bellingwolde, Pekel A en de schansen bedoeld. Vaak werden deze verordeningen – evenals belangrijk ander nieuws – zondags in de kerk voorgelezen door de onderwijzer of dominee. Deze geschriften die vaak uit de 17e en 18e eeuw stammen geven ons een inzicht in de dagelijkse praktijk. De vorige eeuw werden deze verordeningen nog wel eens door antiquariaten verkocht en zo heeft ongetekende in de jaren 80 ook een aantal van deze ordonnanties, etc. aan zijn verzameling toe kunnen voegen. In deze tijd worden ze bijna niet meer aangeboden en kunnen we ze alleen inzien in archieven. Voor velen ontbreekt vaak de tijd om een archief te bezoeken of men weet niet hoe men moet zoeken. Ondergetekende heeft zijn ordonnanties, etc. gedigitaliseerd en aan de Historische Vereniging Westerwolde beschikbaar gesteld om deze op de website te plaatsen. Naast de ordonnanties is er ook een gedigitaliseerde versie van het Westerwolds Landrecht van 1677 bij. Dit exemplaar is in het nabije verleden geschonken aan de burcht te Wedde. Ondergetekende heeft hier ook een ordonnantie (op de tol van Wedde) en een reglement (betreffende het gericht van Westerwolde) aan geschonken. Deze liggen nu in het museumdeel van de burcht en zijn welwillend voor het digitaliseren afgestaan door de Stichting Burcht Wedde. Waarschijnlijk zijn er nog andere ordonnanties die in particuliere handen zijn en hun dagen ongelezen en ongebruikt slijten in een persoonlijk archief. Misschien heeft de Historische Vereniging Westerwolde ook nog oude documenten die in aanmerking komen om op de website te zetten. Ondergetekende wil een aanzet geven tot een ‘gedigitaliseerd archief’ voor de Historische vereniging Westerwolde, in de hoop dat velen oude geschriften voor korte tijd afstaan om gedigitaliseerd te kunnen worden. Misschien zijn er leden die willen helpen om geschriften te digitaliseren.Via dit bericht kunt u een reactie achterlaten of u kunt een e-mail sturen aan info@verenigngwesterwolde.nl.
Groningen – Harm Nijboer
De ordonnanties zijn beschikbaar op een nieuwe pagina.
Kantine, Eetzaal, Ontspanningsgebouw van het kamp Sellingerbeetse
Op verzoek van het Project Samen-Een Werkkampen in Nederland publiceren wij dit verzoek.
Het onderzoek Samen-een werkkampen in Nederland doet gedetailleerd onderzoek naar het werkkamp Sellingerbeetse, Maningen, Orvelte, Kremboong, Stuifzand en Geesbrug maar ook alle andere kampen in Nederland. We zijn nu op zoek naar de namen van de lokale leveranciers zoals de bakker, slager, groenteman, de motorman en kruidenier. Ook hebben we begrepen dat er vaak een lokale timmerman, strozakkenvuller en elektricien werkte. In dienst van de Rijksdienst voor de werkverruiming werkten er voordat de joodse mannen er kwamen kampmeisjes en knechten. De periode 1939 tot 10 januari 1942. Hun taak was voor de tewerkgestelden uit het westen de kamers dagelijks schoonhouden en de bedden opmaken. Daarnaast hielpen ze in de kantine en keuken met het eten, afwassen etc.. De Heidemaatschappij en de Grondmij die de ontginning van de woeste gronden en andere werken uitvoerde had opzichters, uitvoerders, putters in dienst. Bent u familie of kent u iemand in uw omgeving die een verhaal heeft hieromtrent dan horen we die graag. U kunt mailen naar info@werkkampen.nl of info@verenigingwesterwolde.nl.
Elke reactie van u is waardevol en wordt zeer gewaardeerd.
Kijk ook eens op www.werkkampen.nl