Atlas van historische verdedigingswerken in Nederland. Groningen, Friesland, Drenthe – Kruijf, T. de e.a.

Uitgave in samenwerking met: Stichting Menno van Coehoorn

De provincies Groningen, Friesland en Drenthe kennen elk een eigen ontwikkeling. Toch hebben ze, historisch bezien, veel met elkaar gemeen. Zo wisten zij zich in de middeleeuwen lang aan het landsheerlijke gezag te onttrekken en genoten zij een zelfstandige status.

Toen zij in de zestiende eeuw deel gingen uitmaken van de Republiek der Verenigde Nederlanden, werd hun onderlinge samenhang vooral zichtbaar op het militair-geografische vlak. Het zwaartepunt van de verdediging kwam toen aan de oostelijke buitengrens te liggen. Het defensieve vermogen van het hoogveenmoeras werd hier vergroot met vestingen en schansen, die regelmatig werden vernieuwd en uitgebreid. Tegelijkertijd verloren de versterkingen in de meer centraal gelegen delen van de provincies merendeels hun defensieve betekenis.

Zestig jaar geleden gaf de Stichting Menno van Coehoorn op basis van een inventarisatie van de verdedigingswerken in de drie provincies een gebrocheerde publicatie uit, die de start vormde van de serie atlassen van historische verdedigingswerken in Nederland. In de jaren negentig werd gekozen voor een beduidend bredere opzet, waarbij ook aandacht werd besteed aan factoren die de bouw en de verbetering van verdedigingswerken hadden beïnvloed. Na de verschijning van de delen over de drie zuidelijke provincies is nu opnieuw het noorden aan de beurt.

Ook de Burcht in Wedde wordt beschreven,

bron:
Egbert Brink
www.drentsarchief.nl

Met dank aan Wolter J. Kuper voor de tekst en de foto’s – www.wjkuper.net
Gisteravond werd in de Hesse Bibliotheek in Ter Apel in het kader van de ‘Grunneger Weke’ een lezing gegeven door Jochem Abbes. Dit jaar werd voor het vijfde jaar op rij deze week georganiseerd om de Groninger en vooral Westerwolder cultuur in de spotlight te zetten. Rond half 8 begon de zaal van de bibliotheek langzaam vol te druppelen met geïnteresseerden in de ‘Semslinie’. Dit was het thema voor de lezing van de heer Jochem Abbes, wie voorzitter is van de Historische Vereniging Westerwolde. Om 20.00 uur nam Abbes het woord en begon met veel passie en interesse over dit onderwerp te vertellen. De Semslinie is de grens tussen de provincies Groningen en Drenthe die begin 1600 werd getrokken in opdracht van de Staten van Groningen en Drenthe. Ondanks dat de grens werd getrokken werd door zowel Groningen als Drenthe nog bezwaren gemaakt ten aanzien van Ter Apel. Beide provincies vonden dat ze aanspraak maakten om Ter Apel in hun provincie te hebben.

Nat gaan; een mars draaien; kaarten hebben als knuppels; gekken trekken de kaart; aangehouden te Bourtange; ik heb een schoenenwinkel, het zijn allemaal kaarttermen of gezegden die aan het kaartspel zijn ontleend.

Rien van den Broek en Ad Kerstens bereiden een boek voor met dergelijke termen en uitdrukkingen. Kent u hiervan voorbeelden, vooral die, welke niet te vinden zijn in spreekwoordencollecties of dialectwoordenboeken? Stuur ze dan – indien mogelijk met vermelding van bron en/of ontstaansgeschiedenis naar m.a.broek@planet.nl. Wij danken u bij voorbaat voor uw medewerking.

Rien van den Broek en Ad Kerstens

Op zaterdag 15 maart jl. werd in de Brinkhof (Zalencomplex Geref. Kerk, Dorpsstraat 5) te Onstwedde de algemene ledenvergadering gehouden.
Er kwam een aantal huishoudelijke zaken aan de orde, zoals het financieel verslag 2013, de begroting 2014 en het jaarverslag van de secretaris.
De bestuursleden Ruut Wegman en Bé Maarsingh werden opnieuw benoemd voor een nieuwe periode en als nieuwe bestuursleden werden benoemd dhr. Harm Prenger vanuit de werkgroep Streekhistorie Bellingwedde en dhr. Marten Fokkens, die al enige tijd de website beheert.
Na de pauze werd het woord gevoerd door dhr. Hendrik Hachmer, conservator van het Veenkoloniaal Museum in Veendam. Hachmer vertelde op boeiende wijze over het thema: “Boeren op toegemaakte grond”.
Waren de boeren van Blijham en Bellingwolde vroeger veelal lid van de Groninger Mij. van Landbouw, in Westerwolde daarentegen was de Veenkoloniale Boerenbond vooral actief. De grote ontginningen in het begin van de 20e eeuw gaven de landbouw in Westerwolde een overwegend veenkoloniaal karakter. Hachmer schetste een beeld van de agrarische wereld in de Veenkoloniën dat vele herkenningselementen heeft met betrekking tot Westerwolde.

Van Paula Fietje kregen we een viertal fotocollages aangeleverd met als thema Westerwolde. Westerwolde in zijn vele facetten. Prachtig weergegeven.